ارزیابی پتانسیل تولید زهاب اسیدی توسط باطله های زغال شویی: مطالعه موردی کارخانه زغال شویی شمال شرق دامغان

زهاب اسیدی معدن یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی مرتبط با معدنکاری و از مهم ترین منابع آلوده کننده محیط زیست می باشد که بر اثر اکسایش کانی های سولفیدی به ویژه پیریت تولید می شود. در این پژوهش، پتانسیل تولید اسید باطله های کارخانه زغال شویی مهماندوست واقع در شمال شرق دامغان مورد مطالعه قرار گرفته است. به این منظور، مطالعات کانی شناسی، ژئوشیمیایی و آزمون های استاتیک بر روی 7 نمونه معرف انجام شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که باطله های زغال شویی نسبت به عناصر مس و منگنز بدون غنی شدگی، نسبت به نیکل و کبالت دارای غنی شدگی متوسط، نسبت به کروم، روی و آنتیموان دارای غنی شدگی قابل ملاحظه، نسبت به کادمیم و آرسنیک و سرب دارای غنی شدگی شدید و نسبت به سرب و مولیبدن دارای غنی شدگی بسیار شدید هستند. کانی های موجود در باطله ها شامل کوارتز، موسکویت، کلینوکلر، کائولینیت، ایلیت، مونت موریلونیت، کلسیت و پیریت می باشد. در بیشتر باطله های مورد مطالعه، pH  گل اشباع کمتر از 3 و هدایت الکتریکی گل اشباع بیشتر از 2000 میکروموس بر سانتی متر می باشد و پتانسیل خنثی سازی خالص (NNP) کمتر از 20- است. همچنین در بیشتر نمونه ها پتانسیل تولید اسید خالص (NAPP) مثبت است و نسبت پتانسیل خنثی سازی (NPR) کمتر از 1 می باشد. pH تشکیل اسید خالص (NAG pH) این نمونه ها کمتر از 5/4 و نسبت ظرفیت خنثی سازی اسید به حداکثر پتانسیل تولید اسید (ANC/MPA) کمتر از 1 است. با توجه به نتایج آزمون های استاتیک، احتمال تولید زهاب اسیدی توسط باطله های مورد مطالعه وجود دارد، بنابراین اعمال تمهیدات مدیریتی به منظور کنترل تولید اسید در منطقه ضروری است.