جایگاه شرط ذکورت قاضی در فقه شیعی

دین اسلام برای نجات بشر از گمراهی و جهالت آمده است. اساس این دین بر هدایت او به سوی سعادت و کمال می باشد. فقها باید با ارائه تحلیل روشن از احکام و مباحث فقهی پویایی آن را نمودار سازند. در باره شرط ذکورت نظرات گوناگونی بیان شده است. گروهی ذکورت را از شرایط لازم قاضی بیان کرده اند و برخی دیگر بر این باور نیستند. در این نوشتار با نگاه دوباره به باب قضا و شهادات، با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (ع) به بررسی شرط ذکورت قاضی پرداخته است که مرحوم شیخ طوسی (ره) آغاز کننده این بحث بوده اند. امروزه با توجه به نیاز جذب قضات بیشتر از طرفی و افزایش حضور فعالانه بانوان در حوزه حقوق و قضاوت از طرف دیگر، لازم است که شروط و ویژگی های قاضی به صورت جداگانه و به تفصیل مورد بررسی قرار بگیرد. با توجه به توصیه اکید دین مبین اسلام به جان، ناموس و مال مردم و وجود پیامبر اسلام(ص) به عنوان نماد قضاوت اللهی، احتیاط حکم می کند با نگاهی بی طرفانه به این موضوع پرداخت. چرا که نصب قاضی غیر واجد شرائط قضا در صورت نیاز و با تصور فقدان قاضی واجد شرائط شرعی، نظام اجتماعی را دچار هرج و مرج و بی عدالتی خواهد کرد.