واکاوی معنایی زمینه های ازدواج زنان ایرانی با اتباع افغانستانی: به سوی نظریه زمینه ای

این مطالعه به واکاوی معنایی زمینه های ازدواج زنان ایرانی با اتباع افغانستانی می پردازد. ایران در چند دهه گذشته به یکی از مقصدهای اصلی مهاجران افغانستانی تبدیل شده است؛ این امر به دلیل وجود مرز گسترده بین دو کشور و همچنین آشفتگی سیاسی، جنگ های متعدد، شرایط اقتصادی وحشتناک، ترس از جان، و سایر عوامل اقتصادی و سیاسی است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن داده بنیاد است. مشارکت کنندگان در پژوهش، زنان ایرانی دارای همسر افغانستانی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده ها با انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. تعداد مشارکت کننده با معیار اشباع نظری، 12 نفر بود. داده ها با بهره گیری از کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری و گزینشی) استخراج و تحلیل شدند. در فرایند کدگذاری و تحلیل داده ها، تعداد 106 مفهوم، 35 مقوله فرعی، 10 مقوله اصلی و یک مقوله هسته استخراج شد. مقوله های اصلی پژوهش در قالب شرایط علی («رویه پدرسالارانه و ازدواج اجباری»، «سماجت و پافشاری اتباع بیگانه»)، شرایط زمینه ای («مصائب خانه پدری»، «نبود و کمبود آگاهی»، «فقر و احساس محرومیت» و «تقدیرگرایی»)، و شرایط مداخله گر («ادراک واکنش های متنوع»، «موانع اداری و حقوقی»، «نبود آینده نگری» و «بی پشتوانگی و ناپایداری شغلی و اقتصادی اتباع بیگانه») دسته بندی شدند. مقوله هسته نیز به «گزینش و زندگی ناخواسته» اشاره دارد. نتیجه این که، ازدواج و زندگی زنان ایرانی با اتباع افغانستانی، گونه ای از چالش در پیوند با موقعیت زنان و خانواده های آن ها در جامعه است که راهی ناخواسته را فراروی آن ها قرار می دهد.