بازخوانی و تحلیل مفهوم استقلال مالی زوجه در پارادایم اسلام

پارادایم اسلام در موضوع زنان و حقوق آنان زمینه تغییرات بنیادی بسیاری را در نظام حقوقی جهان اسلام نسبت به زنان فراهم آورد؛ مساله استقلال مالی زوجه یکی از زیر مجموعه های چالش برانگیز این پارادایم است که ابهام در حدود آن آسیب-های پرشماری را در حوزه های مختلف به همراه دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی بازخوانی و تحلیل مفهوم استقلال مالی زوجه در پارادایم اسلام، در صدد است گستره استقلال مالی زوجه را مشخص سازد.

پژوهش حاضر تحلیلی است و با روش کتابخانه ای اجرا شده است، داده های پژوهش با بررسی اسنادی، جمع آوری و با رویکرد استدلالی، تحلیل شده اند. قرآن و روایات به عنوان جامعه تحقیق و نظرات ناظر به اهداف پژوهش فقهاء، به عنوان مبانی تبیینی پژوهش مورد استفاده قرارگرفته است.

حاکی از آن است که برخی فقهاء گستره استفاده زنان از اموال خصوصی خود را مقید به مولفه های مقدماتی مالکیت می دانند لکن پس از تحقق مقدمات، مالکیت لا بشرط و مطلق است. گروه دوم از فقهاء معتقدند به دلالت التزامی تصرفات زنان بر اموال خویش پس مالکیت مطلق نبوده و نسبی است.

با تحلیل استدلالی مبانی دو گروه مبرهن گردید که استقلال مالی زوجه در مالکیت و تصرف در دین اسلام امری مسلم است و زوجه می تواند بدون اجازه یا رضایت زوج هر نوع دخل و تصرف مشروعی که بخواهد در اموال خویش بنماید. لکن زوجه نباید با ابتنا بر این استقلال در وظایف قطعی زوجیت اهمال نماید بلکه به نحوی باید از استقلال مالی خویش بهره برد که حق اعضای خانواده خصوصا همسر تضییع نگردد.