اثر علف کش پیش مخلوط ام سی پی آ+ فلوراسولام در کنترل علف های هرز پهن برگ و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) مزارع استان فارس

علف های هرز یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان زراعی هستند؛ که از طریق رقابت سهم عمده ای در بروز خسارت و افت عملکرد محصولات زراعی دارند. مقدار خسارت علف های هرز در مزارع گندم ایران 25 تا 30 درصد گزارش شده است. در حال حاضر کنترل شیمیایی یکی از مهمترین روش مهار علف های هرز در گندم به شمار می رود. همچنین، کاربرد علف کش های پیش مخلوط یکی از راهکارهای افزایش طیف کنترل علف های هرز می باشد. این آزمایش با هدف بررسی کارایی علف کش پیش مخلوط ام سی پی آ+ فلوراسولام در کنترل علف های هرز پهن برگ گندم انجام شد.

این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حسن آباد داراب (فارس)، در سال زراعی 1402-1401 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد ام سی پی آ +فلوراسولام (42 درصد، WP) در مقادیر 300، 400، 500، 600، 700 و 800 گرم در هکتار ماده تجارتی، فلوراسولام (فلورکس 10 درصد، WP) به مقدار 85 گرم در هکتار، تو، فور-دی+ ام سی پی آ (یو46 کمبی فلوئید 5/67 درصد، SL) به مقدار 2 لیتر در هکتار، بروموکسینیل+ تو، فور-دی (بوکتریل یونیورسال 56 درصد، EC) به مقدار 5/1 لیتر در هکتار، بروموکسینیل+ ام سی پی آ (برومایسید ام آ 40 درصد، EC) به مقدار 5/1 لیتر در هکتار، بنتازون+ دیکلوپروپ (بازاگران دی پی 6/%56 درصد، SL) به مقدار 2 لیتر در هکتار، پندیمتالین (فیست سوپر، 6/45 درصد، CS) به مقدار 4 لیتر در هکتار، پروسولفوکارب (باکسر 80 درصد، EC) به مقدار 4 لیتر در هکتار و شاهد وجین دستی علف های هرز بود. کرت های آزمایش به دو بخش سم پاشی نشده (شاهد) و شده (تیمار) تقسیم شد. علف کش های پندیمتالین و پروسولفوکارب به-صورت پیش رویشی و سایر تیمارهای علف کش در مرحله پنجه دهی گندم که علف های هرز تا 5 برگی بودند اعمال گردید. هر کرت آزمایشی دارای 8 خط کاشت در ابعاد 5/1 × 10 متر مربع با تراکم 400 بوته در متر مربع تهیه شد. سم پاشی با سمپاش پشتی فشار ثابت مجهز به نازل بادبزنی (8002)، با فشار دو بار و حجم پاشش 300 لیتر در هکتار در انجام شد. صفات اندازگیری شده شامل تعیین تراکم، وزن خشک و درصد کنترل گونه های علف های هرز، عملکرد دانه و اجزاء عملکرد بود. محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه 3/9) و مقایسه میانگین با آزمون حداقل تفاوت معنی دار (LSD) در سطح پنج درصد انجام شد.

نتایج نشان داد که تیمارهای علف کش تراکم و وزن خشک گونه های علف هرز یونجه زرد (Melilotus officinalis)، گلرنگ وحشی (Carthamus oxyacanthus)، شیر تیغک (Sonchus oleraceus)، خردل کاذب (Hirschfeldia incana)، گل گندم (Centaurea iberica) را به طور معنی دار کاهش داد و تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گندم به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین، با افزایش مقدار کاربرد علف کش ام سی پی آ+ فلوراسولام کارایی کنترل علف های هرز افزایش یافت. بهترین مقدار کاربرد علف کش ام سی پی آ+ فلوراسولام از 800 گرم در هکتار حاصل شد. این تیمار وزن خشک یونجه زرد، گلرنگ وحشی، شیر تیغک، خردل کاذب و گل گندم به ترتیب 91، 95، 92، 100، 95 و 95 درصد کاهش دهد و عملکرد دانه (29/7 تن در هکتار) 29 درصد نسبت به شاهد بدون کنترل افزایش دهد.

بر اساس نتایج آزمایش، کارایی علف کش پیش مخلوط ام سی پی آ+ فلوراسولام در کنترل علف های هرز یونجه زرد، گلرنگ وحشی، شیر تیغک، خردل کاذب و گل گندم در مقایسه با کاربرد تکی فلوراسولام به طور معنی دار افزایش یافت. همچنین، کارایی این علف کش در کنترل علف های هرز مذکور نسبت به علف کش های خاک مصرف پندی متالین و پروسولفوکارب نیز به طور معنی دار برتری نشان داد. از سوی دیگر، کارایی این علف کش در کنترل علف های هرز در مقایسه با علف کش های پس رویشی آزمایش، مطلوب تر بود. لذا با توجه به طیف کنترل علف های هرز و افزایش عملکرد دانه، کاربرد علف کش ام سی پی آ+ فلوراسولام به عنوان یک علف کش مناسب در کنترل علف های هرز پهن برگ مزارع گندم پیشنهاد می گردد.