بررسی عملکرد تیروئید و پاراتیروئید در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور

بیماری تالاسمی ماژور شایعترین کم خونی ارثی است که به علت افزایش ازدواج ناقلین مینور با یکدیگر در سراسر کشور رو به افزایش نهاده است. از مشکلات این بیماران اختلالات و عوارض ناشی از افزایش آهن بر روی سایر سیستم های بدن از جمله دستگاه درون ریز می باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی اختلالات عملکرد غدد تیروئید و پاراتیروئید در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور انجام شد.
در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، بیماران تالاسمی ماژور مراجعه کننده به کلینیک بیماری های خاص در بیمارستان ولیعصر بیرجند طی سال 1382 مورد بررسی قرار گرفتند. بیماران بعد از معاینه بالینی در شرایط استاندارد وزن شدند. کودکانی که وزن پایین تر از صدک 5 NCHS داشتند، به عنوان اختلال رشد در نظر گرفته شدند. هورمون های عملکرد تیروئید(T3, T4, T3 Uptake, TSH) و پاراتیروئید (PTH) و فریتین به روش رادیوایمونواسی و آزمایشهای کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز با دستگاه اتوآنالیزر انجام گرفت. از جداول میانگین و انحراف استاندارد برای گزارش یافته ها استفاده شد.
از 31 بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور (17 پسر و 14 دختر)، وزن 15 نفر (43.8%) زیر صدک 5% استاندارد NCHS بود. سطح سرمی فریتین در همه بیماران بالاتر از حد طبیعی بود. با وجود سطح سرمی بالای فریتین، علایم بالینی و آزمایشگاهی مبنی بر هیپوتیروئیدی در بیماران یافت نشد. میانگین هورمون های تیروئیدی T3, T4, T3 Uptake و TSH در بیماران تالاسمی ماژور در مقایسه با افراد طبیعی اختلاف بارزی نشان نداد. هیپوپاراتیروئیدی در حدود 12.9% از افراد مشاهده شد.
با توجه به کاهش رشد در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور و طبیعی بودن عملکرد غده تیروئید در این بیماران پیشنهاد می شود عملکرد هورمون های رشد، شبه انسولین I و ذخیره هورمون رشد و عوامل دیگر که در رشد کودکان دخیل هستند، مورد بررسی قرار گیرد. شیوع نسبتا بالایی از کم کاری غده پاراتیروئید در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور یافت شد. با توجه به شیوع نسبتا بالای عوارض اندوکرین در این بیماران، تزریق مرتب خون به منظور نگهداری هموگلوبین بیمار بالاتر از gr/dl 10 و تزریق مرتب دسفرال در جهت حفظ فریتین سرم کمتر از ng/ml 1500 توصیه می شود.