دو سفر

داستان پرندگان در منطق الطیر عطار را می توان در رساله الطیرهای احمد غزالی، پورسینا، شهاب الدین سهروردی و حتی داستان حمامه المطوقه کلیله و دمنه، ریشه یابی کرد؛ اما زبان تمثیلی منطق الطیر از یکسوی و کاربرد تجانس آوایی ملایمی نظیر سیمرغ و سی مرغ در تبیین نظریه ی وحدت وجود، موجب امتیاز کتاب می شود.
نگارنده این مقاله کوشیده است به ریشه شناسی منطق الطیر و تاثیر آن بر شاعر همروزگار ما، سهراب سپهری بپردازد. سپهری در کتاب هشتم خود یعنی ما هیچ مانگاه، از اقلیمی پررمز و راز که با سرزمین تمثیلی عطار همگون می نماید؛ سخن می گوید. عطار و سپهری، اگر چه ازنظر زمانی و شیوه و سبک بیان و زبان همسان نیستند اما از هسته اندیشگی یکسانی بهره می جویند. اندیشه هر دو عارفانه است: دور شدن از این خاک غریب، گذاشتن از وادی های خوفناک و دره های شگفت، پیوستن به شهر گمشده آرمانی و رسیدن به شناختی که پس از «ترک علم» و «اردو زدن پشت دانایی» به دست می آید و این دو شاعر عرفان گرا را به هم می پیوندد. در این جستار همچنین، زمینه های تکوین پیوستگی و همگونی در اندیشه عرفانی عطار و سپهری بررسی می شود.