بررسی برخی از خصوصیات کمی و کیفی تیپ های مختلف بنه (Pistacia atlantica) در استان یزد

بنه (Pistaehia atlantiea subsp. mutica) یکی از گونه های چوبی ناحیه رویشی زاگزس بوده که در استان یزد نیز در منطقه هرات و مروست در سطحی حدود 62000 هکتار پراکنش دارد و با گیاهان چوبی دیگری چون قیچ، تنگرس، پرند، بادام کوهی و افرا تشکیل تیپ های متعددی می دهد. بیشترین سطح مربوط به تیپ های افرا-بنه با 14000 هکتار (5/22 درصد) و کمترین سطح مربوط به تیپ بنه-پرند با 1500 هکتار (4/2 درصد) می باشد. در این تحقیق با تهیه نقشه پراکنش تیپ های مختلف، اطلاعات لازم در خصوص شرایط بوم شناختی حاکم بر هر یک از تیپ ها از جمله زمین شناسی، خاک، پست و بلندی و اقلیم، جمع آوری و مورد تفسیر قرار گرفت. با انجام عملیات میدانی، اطلاعات مورد نیاز در خصوص مشخصات کیفی و کمی هر یک از تیپ ها نیز در قطعات نمونه برداری جمع آوری گردید. اطلاعات جمع آوری شده شامل قطر تاج و درصد تاج پوشش و انبوهی جنگل، فرم فنوتیپ و سلامت تاج درختان و درختچه ها، وضعیت تنه درختان، قطر برابر سینه، تعداد در هکتار گونه های مختلف، ارتفاع درختان، گیاهان همراه، آفات و بیماری ها، زادآوری، تولید مثل و جنسیت پایه هامی باشد. بررسی های انجام شده نشان داد که وضعیت جنگل در غالب تیپ ها تخریب یافته و کلاسه جنگل تنک می باشد. بیشترین تعداد درخت بنه مربوط به تیپ بنه-بادام و کمترین آن مربوط به تیپ قیچ-بنه است، تعداد گونه های علفی و بوته ای می باشد. بر روی درختان بنه حدود 16 گونه آفت و یک نوع بیماری شناسایی شد. میزان زادآوری در اکثر تیپ ها کم بوده و در تیپ بنه-افرا از وضعیت بهتری برخوردار است. 4/55 درصد از پایه ها ماده و 3/42 درصد را درختان نر تشکیل می دهند.