پایش شیوع گواتر و میزان ید ادرار در دانش آموزان 10-7 ساله استان لرستان

کمبود ید و اختلال های ناشی از آن به عنوان یک مشکل عمده بهداشتی - تغذیه ای در ایران از سال ها قبل شناخته شده است. استان لرستان یکی از مناطقی است که در مطالعات قبل از یدرسانی دارای شیوع بالای گواتر آندمیک بوده است. در ایران برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلال ها از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجرا در آمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1380 این بررسی در دانش آموزان 7 تا 10 ساله استان لرستان انجام شد.
طی یک بررسی توصیفی - مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 1200 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) انتخاب شدند. شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی انجام و طبق تقسیم بندی سازمان جهانی بهداشت درجه بندی شد. نمونه ادرار از یک دهم نمونه ها اخذ گردید و اندازه گیری ید ادرار به روش هضم انجام شد.
درصد کلی گواتر در دانش آموزان این استان 7.8 درصد، به ترتیب در دختران و پسران 7.8 و 7.7 درصد بود (P=NS). میانه ید ادرار در جمعیت مورد مطالعه 17 میکروگرم در دسی لیتر بود. در 85.7 درصد موارد ید ادرار بیشتر از 10 میکروگرم در دسی لیتر بود و سطح ید ادرار کمتر از 5 میکروگرم در دسی لیتر در 1.7 درصد موارد وجود داشت. در هیچ یک از موارد ید ادرار کمتر از 2 میکروگرم در دسی لیتر وجود نداشت. تفاوتی در میزان ید ادرار بین دو جنس و نیز بین دانش آموزان شهر و روستا مشاهده نشد.
یافته های این بررسی نشان می دهد که در مقایسه با بررسی کشوری سال 1375 درصد گواتر در دانش آموزان کاهش معنی داری داشته و ید ادرار دانش آموزان استان لرستان همچنان در حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت می باشد. بنابر نتایج این پژوهش استان لرستان در زمره مناطق عاری از کمبود ید محسوب می شود.