تاثیر عصاره ی الکلی گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) بر محور هورمونی هیپوفیز - گناد و بافت شناسی بیضه در موش های کوچک آزمایشگاهی

گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) از دیرباز توسط افراد شناخته شده و از آن به عنوان داروی مسهل، مسکن، معرق، ضدالتهاب، تحلیل برنده تومور و قاعده آور استفاده می شود. شواهد نشان گر آن است که این گیاه به عنوان عامل محرک جنسی و افزایش دهنده قدرت جنسی نیز استفاده می شود و برای درمان ناتوانی جنسی بسیار مفید است. بنابراین تحقیق حاضر به منظور تعیین تاثیر عصاره این گیاه بر محور هورمونی هیپوفیز گناد و تغییرات بافت بیضه طی سال 1382 تا 1383 در مبارکه اصفهان انجام گرفت.
در این تحقیق تجربی چهار گروه موش که هر یک شامل هشت موش نر بالغ بودند به ترتیب به عنوان گروه کنترل و گروه های تیمار 1، 2 و 3 مورد بررسی قرار گرفتند. عصاره گیاه گلرنگ در سه غلظت متفاوت 0.7، 4.1 و 2.8 میلی گرم در روز به صورت داخل صفاقی در یک دوره بیست روزه به موش های گروه تیمار 1، 2 و 3 تزریق شد. هر یک از گروه های تیمار با گروه کنترل از نظر پارامترهایی نظیر وزن بیضه، تغییرات بافت شناسی بیضه، تعداد اسپرم و غلظت هورمون های LH, FSH و تستوسترون موجود در سرم خون با استفاده از آزمون های آماری توکی و آنالیز واریانس مقایسه گردیدند.
نتایج تحقیق نشان داد که گیاه گلرنگ می تواند عامل تغییردهنده پتانسیل تولید مثل جنس نر باشد و فعالیت های تولید مثلی را تغییر دهد و نیز بر عملکرد اندوکرین بیضه ها موثر واقع شود، به طوری که تزریق عصاره گلرنگ در دو دوز 1.4 و 8.2 میلی گرم در روز به طور معنی داری سبب افزایش غلظت تستوسترون موجود در سرم گردیده ((P=0.01 و موجب خود کنترل فیدیکی منفی ترشح تستوسترون شد. در نتیجه ی تزریق عصاره این گیاه تغییرات بافتی، تغییر در تعداد اسپرم و وزن بیضه ها چشمگیر نبود.
گیاه گلرنگ قادر است با ایجاد تغییر در محور هورمونی هیپوفیز گناد در فعالیت های تولید مثلی موثر واقع شود. انجام تحقیقات بیشتر توصیه می گردد.