زدایش کروم از فاضلاب صنایع چرم سازی با استفاده از سلولهای زنده قارچ آسپرژیلوس نیجر در مقیاس آزمایشگاهی

فاضلاب صنایع چرم سازی حاوی 100 تا 1000 میلی گرم در لیتر کروم (III) است، که دفع مستقیم آن به محیط، به دلیل تبدیل به کروم (VI)، مخاطرات بهداشتی بسیاری را برای انسان و محیط زیست در پی دارد. در سال های اخیر مطالعات بسیاری در زمینه کاربرد قارچ ها و جلبک ها در حذف فلزات سنگین از پساب های صنعتی انجام شده است. هدف از این پژوهش، بررسی امکان رشد قارچ آسپرژیلوس نیجر (Aspergillus niger) و میزان کروم زدایی آن از پساب های دباغی می باشد.
در این پژوهش که از نوع بنیادی کاربردی است ابتدا کیفیت شیمیایی فاضلاب از طریق سنجش پارامترهای کروم (III)، کل کربن آلی، کل ازت کجلدال، فسفات و pH مطابق با آخرین دستورالعمل استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب مورد بررسی قرار گرفت. پس از تنظیم نسبت کربن به ازت در محدوده مناسب برای رشد قارچ ها (C/N=10)، به نمونه هایی از پساب با غلظت های اولیه کروم معادل mg/l 5/1102-5/122، قارچ آسپرژیلوس نیجر در مقادیر مختلف 24/0-04/0 درصد (وزن خشک) تلقیح شد. نمونه ها در انکوباتور شیکر دار در دور rpm 150 و دمای C 30 به مدت 24 ساعت قرار داده شدند. پس از طی این مدت میزان رشد توده سلولی قارچ، نسبت توده سلولی رشد یافته به غلظت کروم و میزان حذف کروم تعیین گردید.
نتایج این تحقیق نشان داد که رشد قارچ در پسابی که غلظت اولیه کروم در آن معادل mg/l 5/612-5/122 بوده است، افزایش یافته و در غلظت بیش از mg/l 5/1102 رشد قارچ متوقف می شود. بیشترین میزان حذف کروم معادل 9/93% در غلظت اولیه کروم معادل 245 میلی گرم در لیتر و بهترین میزان تلقیح (08/0%، وزن خشک) به دست آمد. میزان رشد توده سلولی و نسبت توده سلولی رشد یافته قارچ به غلظت کروم به ترتیب معادل 4407/0 (وزن خشک) و کروم (III) mg/mg 18 به دست آمد.
غلظت اولیه کروم در پساب و میزان تلقیح قارچ به تنهایی و با یکدیگر بر میزان رشد توده سلولی قارچ و راندمان حذف کروم به طور کاملا معنی داری (001/0 p <) موثر است. هم چنین با 95% اطمینان می توان گفت، در صورت افزایش غلظت اولیه کروم در پساب، نسبت میزان وزن خشک قارچ آسپرژیلوس نیجر به ازای هر میلی گرم غلظت کروم و درصد حذف کروم به طور معنی داری (R2 در محدوده 73/0 تا 91/0 بود) کاهش می یابد.