ابن رشد و مسئله خداشناسی

چکیده: جمهور مردم از چه طریقی می توانند خدا را بشناسند؟ آنان چه تصوری از خدا باید داشته باشند؟ شرع مقدس چه راهی برای شناخت پروردگار ارائه داده است؟ قرآن چگونه به توصیف حق تعالی پرداخته است؟
این نوشتار در پی بررسی این سؤالات، از دیدگاه ابن رشد است. آنچه به آن رسیده، این است که از دیدگاه ابن رشد، بهترین راه شناخت خداوند برای عامه مردم راه محسوسات است. شرع مقدس نیز بر این راه تاکید کرده است. لذا دو برهان عنایت و اختراع، که از قرآن استخراج می شود، مهم ترین استدلال بر شناخت حق تعالی و صراط مستقیم الهی است؛ تصور مردم از خداوند باید به گونه ای باشد که قرآن خداوند را توصیف کرده است؛ نه آن گونه که در براهین جدلی متکلمان ارائه شده است و از آنجا که عقل بشری نمی تواند کیفیت صفات خداوند را درک کند، نباید به مقایسه اوصاف حق تعالی و بشر پرداخت بلکه فقط آن گونه که قرآن توصیف کرده، باید با اوصاف حق تعالی آشنا شد؛ هرچند اهل برهان و راسخین در علم می توانند آیات الهی را تاویل کنند و بینشی فراتر از عامه مردم از دین داشته باشند؛ زیرا دین الهی تاویل پذیر است؛ اما نباید این گونه تاویلها برای عامه مردم بازگو شود.