بررسی مقایسه ای ریخت سنجی و ریخت شمارشی ماهی سیم دریای خزر و تالاب انزلی

در طول سال 1381 خصوصیات ریخت سنجی، ریخت شمارشی و نسبت ویژگی های ریختسنجی ماهی سیم (Abramis brama orientalis) دریای خزر (90 قطعه) و تالاب انزلی (120 قطعه) مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. بر طبق نتایج بدست آمده میانگین ضریب تغییرات فاکتورهای فوق در ماهی سیم دریای خزر به ترتیب36/22، 24/3 و 56/7 درصد و در ماهی سیم تالاب انزلی 76/22، 63/4 و 56/21 درصد بود. ضمن اینکه از 40 فاکتور ریخت سنجی، 16 فاکتور ریخت شمارشی و 37 فاکتور نسبت ویژگی های ریخت سنجی به ترتیب در 33، 3 و 27 فاکتور اختلاف معنی دار آماری (آزمون واریانس یکطرفه) مشاهده شد. بر طبق آزمون تجزیه به عاملها، ماهی سیم این دو منطقه در 6 مؤلفه اول ریخت سنجی (طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد، طول سر، ارتفاع سر و طول پوزه) انتخاب شده در مجموع 02/80 درصد تغییرات (میزان آماره KMO برابر 94/0)، در 4 مؤلفه اول ریخت شمارشی (تعداد فلس روی خط جانبی، تعداد فلس پایین خط جانبی، تعداد فلس بالای خط جانبی، تعداد شعاع نرم باله پشتی) 45/45 درصد تغییرات (میزان آماره KMO برای 47/0) و در 7 مؤلفه اول نسبت ویژگی های ریخت سنجی(نسبت طول سر به طول استاندارد، ارتفاع سر به طول سر، طول پوزه به طول سر، عرض دهان به طول سر، طول دهان به طول سر، طول گلو به طول سر و قطر چشم به طول سر) با 73 درصد تغییرات باعث جدایی دو جمعیت از یکدیگر میگردند. همچنین بر اساس آزمون تجزیه تابع تشخیص بر طبق دو مؤلفه اول و دوم فاکتورهای ریخت سنجی (طول کل و طول چنگالی)، ریخت شمارشی (تعداد فلس روی خط جانبی و تعداد فلس پایین خط جانبی) و نسبت ویژگی های ریخت سنجی (نسبت طول سر به طول استاندارد و ارتفاع سر به طول سر) ماهیان سیم این دو منطقه بهطور کامل از هم جدا میشوند (میزان رابطه کانونی به ترتیب برابر 88/0، 30/0 و 86/0). در پایان با توجه به نتایج بدست آمده میتوان گفت که ماهیان سیم دریای خزر و تالاب انزلی در فاکتورهای ریخت سنجی با هم اختلاف قابل توجهی دارند، در حالیکه این اختلاف در فاکتورهای ریخت شمارشی بسیار ناچیز است. دلیل این اختلافها میتواند ناشی از شرایط متفاوت زیستگاه و اثر آن بر فاکتورهای ریخت سنجی باشد که بر روی فاکتورهای ریخت شمارشی تاثیر نمیگذارد زیرا این فاکتورها تابع تغییرات ژنتیکی است.