فایده مندی تاریخ از نظر مورخان اسلامی

هر چند دانش تاریخ، قدمتی کهن دارد، سوال از فایده مند بودن یا نبودن آن همواره ذهن بسیاری را در گذشته و حال به خود مشغول داشته است. اگر چه مورخان اسلامی کمتر فصلی از آثار خود را به این موضوع اختصاص داده یا اثر مستقلی در این زمینه تدوین کرده اند گاه در مقدمه نوشته های تاریخی خود بدین بحث پرداخته اند. مقاله حاضر دیدگاه های حدود ده تن از مورخان برجسته اسلامی را درباره فایده مندی تاریخ استخراج و بررسی کرده است. از نظر این مورخان، عبرت گیری و تجربه آموزی از اعمال گذشتگان، دست یابی بر ملکه صبر، افزون شدن قوه عقل، رفع ناامیدی، دلگرمی به رحمت الاهی، کناره جویی از سرای فانی، دل بستن به سرای باقی، ایجاد سرگرمی و غیره از جمله مهم ترین فواید مطالعات تاریخی هستند.