خاطرات عطا الله خان معین لشکر سوادکوهی در مورد (1-بازگشت محمدعلی شاه مخلوع;2-مقاومت در برابر قرارداد 1919)

یکی از رخدادهای مهم عصر مشروطه - که باعث تشدید ناامنی در ولایات شد - بازگشت محمد علی شاه به ایران بود که پس از فتح تهران در سال 1327ق./ 1909م./ 1287ش. توسط مشروطه خواهان تبعید شده بود. او که مناسبات تنگاتنگی با سران ترکمن، مازندران و سواد کوه داشت، از راه استرآباد وارد ایران شد و سوادکوه را - که مقر اسماعیل خان سوادکوهی (امیر موید بعدی) بود - به عنوان پایگاه خود برگزید. باتوجه به درگیری پیش آمده بین مشروطه خواهان مانند واقعه پارک اتابک، موفقیت محمدعلی شاه حتمی می نمود، اما نتیجه حاصل از این کشمکش به نفع دولت مشروطه شد.
از وقایع مهم دوران پس از جنگ جهانی اول در مازندران و سوادکوه، مقاومت و پایداری فرزندان و یاران امیرموید سوادکوهی در برابر قرارداد 1919 می باشد. وقوع این قرارداد - که همزمان با تلاش دولت برای خلع سلاح افراد امیرموید بود - موجب مقاومت فرزندان امیرموید در برابر نیروی دولتی و تبعید امیرموید به کرمانشاه شد.
خاطرات عطاء الله خان، مشاهداتش از رویدادهای یاد شده می باشد.