آگاهی، نگرش و عملکرد عابرین پیاده در زمینه رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی در عبور از محدوده چهار راه های اصلی شهر تهران

براساس آمارهای معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در سال 1381 در کل کشور 796 عابر پیاده در اثر تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده اند که 399 نفر (50 درصد) مربوط به معابر درون شهری و 397 نفر (50 درصد) آنها مربوط به معابر برون شهری بوده است.
با توجه به این وضعیت، مطالعه حاضر به منظور تعیین سطح آگاهی، چگونگی نگرش و عملکرد عابرین پیاده در مورد مقررات راهنمایی و رانندگی در شهر تهران انجام گرفت. مطالعه از نوع منطقی بوده و جامعه هدف، عابرین پیاده در شهر تهران بوده اند. نحوه نمونه گیری به صورت غیر احتمالی آسان بوده و حجم نمونه مورد نیاز 576 نفر تعیین گردید.
در آنالیز تحلیلی برای تعیین ارتباط متغیرهای کیفی از آزمون کای دو و در صورت لزوم از شاخص میزان بخت (Odds Ratio-OR) و حدود اطمینان آن استفاده شد. پایایی سوالات در هر حیطه با استفاده از شاخص آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت.
در مجموع 580 عابر مورد بررسی قرار گرفتند. به ترتیب 60.7، 66.7 و 54.8 درصد از افراد مورد بررسی دارای آگاهی، نگرش و عملکرد مناسب در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی بوده اند. پس از حذف اثر متغیرهای مخدوش کننده با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک، آگاهی و نگرش عابرین در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی از نظر آماری دارای ارتباط معنی دار بود. اما ارتباط معنی داری بین نگرش و عملکرد آنها مشاهده نشد. آگاهی عابرین مورد بررسی در مورد مقررات راهنمایی و رانندگی با تحصیلات و شغل آنها مرتبط بود. همچنین ارتباط سن با نگرش و ارتباط جنس، تحصیلات و شغل با عملکرد آنها از نظر آماری معنی دار بود.
این مطالعه نشان داد عملکرد عابرین در شهر تهران در زمینه مقررات راهنمایی و رانندگی ضعیف است. نکته قابل ذکر دیگر روند کاهشی در نسبت وضعیت مطلوب از آگاهی به نگرش و از نگرش به عملکرد است. با توجه به اهمیت نقش عوامل انسانی در وقوع سوانح و حوادث ترافیکی، بهترین روش جهت کاهش وقوع این گونه حوادث به کارگیری برنامه های پیشگیرانه و آموزشی است. با استفاده از نتایج چنین تحقیقاتی می توان به نحو بهتر و هدفمندتری چنین برنامه هایی را طراحی و اجرا نمود و در نهایت نگرش، رفتار و شیوه های زندگی مردم را در زمینه ترافیک ارتقا بخشید.