بررسی رابطه استرس و سیستم ایمنی در 340 مدیر در استان خوزستان

عوامل فشارزایی ناشی از شغل پر مسوولیت مدیریت به تدریج بر سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی بجا گذاشته و در طولانی مدت، آن را ضعیف می سازد. مسلما شناسایی منابع مقاومت در برابر استرس تاثیر مثبتی بر بهداشت روانی- جسمانی و طول عمر انسان دارد. مطالعات بالینی متعدد نشان داده است که ویژگی شخصیتی سرسختی و حمایت اجتماعی اثرات منفی استرس بر بدن را کاهش می دهند. در مورد رابطه میان ویژگی شخصیتی سرسختی و ابعاد مختلف آن (مبارزه جویی، تعهد و کنترل) و حمایت اجتماعی به عنوان مهمترین منابع مقاومت در برابر استرس، بررسی قابل ملاحظه ای در جامعه انجام نشده است، لذا ضرورت انجام این مطالعه احساس شده است.
این مطالعه به صورت پس رویدادی بوده است، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 340 نفر مدیر زن و مرد شاغل در دبیرستان های استان خوزستان در سال 83-82 برگزیده شدند. پس از توزیع پرسشنامه های سرسختی و حمایت اجتماعی، به طور تصادفی چهار گروه 35 نفری که شامل سرسختی بالا/ حمایت اجتماعی بالا، سرسختی بالا/ حمایت اجتماعی پایین، سرسختی پایین/ حمایت اجتماعی بالا، سرسختی پایین/ حمایت اجتماعی پایین انتخاب شدند. به منظور ارزیابی سیستم ایمنی، نمونه برداری خونی از این افراد انجام شد. یافته های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاصل آشکار ساخت که سرسختی با متغیر ها یCD4، نسبت CD8/CD4، سلول کشنده طبیعی یا NK CD16) و (CD56، CH50، IgM و نوتروفیل دارای رابطه مثبت و معنی دار است. همچنین سرسختی با متغیرهای CD8، کورتیزول و ائوزینوفیل دارای رابطه منفی و معنی دار است. از سوی دیگر، حمایت اجتماعی با متغیرهای CD4، نسبت CD4/CD8، CD56، CH50، IgM، C3 و نوتروفیل دارای رابطه مثبت و معنی دار است اما با متغیرهای CD8، کورتیزول و ائوزینوفیل رابطه منفی و معنی دار می باشد.
به طور کلی ویژگی شخصیتی سرسختی و حمایت اجتماعی دارای اثر تعدیل کننده ای بر متغیرهای ایمنی CD4، CD8، نسبت CD4/CD8، کوتیزول و IgM می باشند.