ارزیابی رقابت و درصد پوشش سبز در کشت مخلوط ارزن نوتریفید و ماشک زراعی

در راستای کشاورزی پایدار، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. در این بررسی ارزن مرواریدی واریته نوتریفید (Pennisetum glaucum (L.) R.Br.) و ماشک زراعی (Vicia sativa L.) به صورت مخلوط ردیفی کاشته شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها یک تراکم ثابت ارزن با میزان 15 کیلوگرم در هکتار و سه تراکم ماشک با 50، 70 و 90 کیلوگرم در هکتار و کلیه ترکیب های حاصل از دو گیاه را شامل شد. سیستم کشت مخلوط از نوع جایگزینی (با نسبت 1:1) بود. تیمار اول کشت مخلوط یعنی ارزن با سطح اول تراکم ماشک (113.8 بوته در متر مربع) بیشترین مقدار عملکرد نسبی کل را نسبت به بقیه تیمارها از خود نشان داد. بالاترین مقدار عملکرد نسبی (1.28) مربوط به ماشک در تراکم 50 کیلوگرم در هکتار بود. این امر نشان می دهد که ماشک در حالت کشت مخلوط عملکرد بیشتری را نسبت به کشت خالص تولید می کند. شاخص تعادل رقابتی ارزن بر روی ماشک در کلیه ترکیبات تیماری کوچکتر از صفر (منفی) بود و بنابراین ماشک نسبت به ارزن از لحاظ رقابتی برتری داشته است. براساس این معیار تیمار مربوط به تراکم زیاد ماشک، کمترین غالبیت و تیمار مربوط به تراکم کم ماشک دارای بیشترین غالبیت بود. مقدار شاخص غالبیت برای ارزن در کلیه تیمارها منفی بود. با افزایش تراکم ماشک، شدت مطلق رقابت آن افزایش و در نتیجه عملکرد تک بوته ماشک در کشت مخلوط، در مقایسه با حالت فاقد رقابت، کاهش یافت. بطور کلی، در کل دوره رشد از نظر درصد پوشش سبز، اختلاف چندانی بین سه ترکیب تراکمی کشت مخلوط مشاهده نشد.