فاکتورهای موثر در پاسخگویی بیماران همودیالیزی به واکسن هپاتیت B

بیماران همودیالیزی در افزایش خطر ابتلا به ویروس هپاتیت B می باشند و واکسن هپاتیت B در آنها توصیه می شود. با این حال میزان پاسخ به واکسن در همودیالیزی ها پایین بوده و از 50 تا %80 متغیر می باشد. هدف از این مطالعه تعیین فاکتورهای موثر در پاسخ به واکسن هپاتیت B در بیماران همودیالیزی می باشد.
این مطالعه در 3 مرکز دیالیز شهر تهران از بهمن 1383 لغایت شهریور 1384 صورت گرفته است. واکسن هپاتیت B به 54 بیمار همودیالیزی که از نظر آنتی بادی و آنتی ژن هپاتیت B منفی بودند و تاکنون واکسن هپاتیت B را دریافت نکرده بودند و در 4 دوز 40 میکروگرمی در ماه های 6، 2، 1، 0 تجویز شد و تیتر Anti-HBsAb انها به روش الیزا 1-2 ماه بعد از آخرین دوز واکسن اندازه گیری گردید. بیماران بر حسب سطح آنتی بادی به 3 گروه فاقد پاسخ)سطح آنتی بادی کمتر از 10 واحد بین المللی در میلی لیتر(، پاسخ ضعیف)سطح آنتی بادی بین 10 تا 100 واحد بین المللی در میلی لیتر(و پاسخ قوی)سطح آنتی بادی برابر یا بیش از 100 واحد بین المللی در میلی لیتر(تقسیم بندی شدند. سپس تست های آزمایشگاهی شامل پاراتیرویید هورمون، البومین، قند خون ناشتا, CRP کیفی، C3، C4. در آنان اندازه گیری شد. HLA کلاس I, II نیز با تکنیک microlymphocytotxicity در بیماران تعیین شد.
54 بیمار 28) مرد و 26 زن(دارای میانگین سنی 56±17 سال)حداقل 20 و حداکثر 85 سال(، مورد بررسی قرار گرفتند. 19 نفر سابقه ابتلا به دیابت را داشته و 52 نفر فاقد آنتی بادی بر علیه هپاتیت C بودند. میانگین مدت دیالیز بیماران 33.5±37.3 ماه بود. متوسط سطح HBsAb در 54 بیمار 1.5 ماه بعد از تکمیل دوره واکسیناسیون 271.6 ± 323.7 واحد بین المللی در میلی لیتر بود. 7، 15 و 32 بیمار به ترتیب در گروه بدون پاسخ، دارای پاسخ ضعیف و پاسخ قوی قرار گرفتند. با استفاده از آزمون کرواسکال والیس اختلاف معنی دار آماری بین مقادیر اندازه گیری شده آلبومین، هموگلوبین، تری گلیسرید، پاراتیرویید هورمون، کلسترول، قند ناشتای خون، CRP، C3، C4 در سه گروه یافت نشد. هم چنین بین سه گروه از نظر سابقه ابتلا به دیابت، داشتن AntiHCV، جنس، نژاد، اعتیاد به سیگار اختلاف معنی دار آماری دیده نشد. توزیع بیماران مورد مطالعه بر اساس نوع HLA انان نیز مشخص گردید.
با اینکه مطالعات متعدد تاثیر بعضی عوامل را در پاسخ دهی به واکسن هپاتیت B نشان داده است و ذکر می شود که پاسخ به واکسن هپاتیت B از یک مدل چند عاملی تبعیت می کند ولی مطالعه ما تاثیر بسیاری از این عوامل را تایید نکرد.