تدوین استاندارد و برنامه مدیریت کیفیت هوای استان گلستان

در راستای مطالعات چند مرحله ای تدوین ضوابط استقرار منابع آلاینده ناحیه ای کیفیت هوای استان گلستان، در مرحله اول با تدوین یک مدل عددی گسترده، پتانسیل خطر آلودگی استان گلستان در قالب 198 واحد زیست محیطی هم توان ارزیابی و با 5 کلاس خطر نقشه بندی و علت های اصلی وضعیت موجود هوا تعیین گردید. در مرحله دوم با نظر کارشناسی و ارزش گذاری عددی 11 پارامتر مدیریتی، سطح استاندارد و برنامه مدیریت کیفیت هوا به تفکیک مناطق کلاس های پتانسیل خطر و محدوده شهرستان ها تعیین شد. با تلفیق داده های هم بسته، دو سناریوی مدیریتی استراتژی با قابلیت اجرایی متفاوت: 1- سناریوی توسعه تسکینی- کنترلی و 2- سناریوی توسعه پیشگیری- حفاظتی به تفکیک مناطق خطر و محدوده شهرستان ها تدوین و مقایسه گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که تفاوت سطح استاندارد و برنامه های مدیریتی مناطق خطر استان در سطح 1 درصد معنی دار ولی بین شهرستان ها (به استثنای شاخص سطح اقدامات لازم) در سطح 5 درصد معنی دار نمی باشد. بدین جهت اجرای استانداردها و برنامه های ناحیه ای و استانی کیفیت هوا در مناطق خطر مرکب از واحدهای زیست محیطی هم توان و به صورت متمرکز در متن سند آمایش و توسعه پایدار استان نسبت به محدوده شهرستان ها ارجح و عملی تر است. دو سناریوی مدیریتی توسعه تسکینی و توسعه حفاظتی نیز در بین مناطق خطر آلودگی هوا و محدوده شهرستان ها تفاوت های درونی و بیرونی قابل ملاحظه ای دارند و ایجاد توازن منطقی و به هنگام بین آنها به ارایه های مدیریتی و تصمیم گیری پویا و چند جانبه نیاز دارد. به نظر می رسد که گزینه اعمال استاندارد به مراتب سختر برای مناطق زیستی (استراتژی حفاظتی) و کلاس های خطر IV, V (استراتژی تسکینی) و اکتفا به استاندارد جاری برای بقیه مناطق استان با مراقبت های ادواری 5 تا 10 ساله به نیازهای زیست محیطی و توان اجرایی و مدیریتی استان نزدیکتر باشد.