درباره سیاه زخم بیشتر بدانیم

عامل اتیولوژی سیاه زخم، شاربن یا آنتراکس باکتری هوازی، میله ای شکل، اسپور زا و گرم مثبت می باشد که در طبیعت پراکنده است و باسیلوس آنتراسیس (Bacillus anthracis) نام دارد. این باسیل از اولین باکتری هایی است که در نیمه دوم قرن 19 کشف گردید و در توسعه علم میکروب شناسی نقش بسزایی داشته است. در آن زمان، سیاه زخم بیماری بومی حیوانات اهلی در اروپای شرقی بود و سالانه میلیون ها دلار خسارت به دامداران وارد می کرد. همچنین، تعداد زیادی از کارکنان کارخانه های ریسندگی بافندگی در اثر ابتلا به نوعی ذات الریه جان می دادندکه امروزه به آن بیماری سیاه زخم ریوی می گویند. در سال 1877 رابرت کخ این باکتری را از حیوانات بیمار جدا کرد و با بررسی خصوصیات بیماری زایی آن توانست اصول کخ را درباره علت بیماری زایی باکتری ها تدوین نماید. در سال 1881 لوئی پاستور از باسیلوس آنتراسیس اولین واکسن باکتریایی را ساخت. وی توانست با کشت پی در پی این باکتری در حرارت 42 درجه سانتیگراد قدرت بیماری زایی آن را از بین ببرد و واکسن زنده ضعیف شده باسیلوس آنتراسیس را تولید نماید. او با تزریق این واکسن به 24 گوسفند، 1 بز و 6 گاو توانست، آنها را از ابتلا به سیاه زخم حفاظت نماید و دریچه جدیدی از مصون سازی را بگشاید.
امروزه با کاربرد واکسن، بیماری سیاه زخم در حیوانات اهلی تحت کنترل در آمده است. با این حال، سیاه زخم در آسیا، افریقا و خاورمیانه زیا نهای اقتصادی فراوانی ببار آورده است. در امریکا نیز سیاه زخم حیوانات اهلی وجود دارد بویژه در ایالت های کالیفورنیا، لوئیزیانا، تگزاس، تاکوتای جنوبی و نبروسکا. افزون بر اینها، سیاه زخم انسانی مرتبا" گزارش می شود. چنانکه در امریکا سالانه 5 مورد سیاه زخم انسانی گزارش می گردد. در برخی از کشور ها سالانه 100 مورد سیاه زخم انسانی گزارش شده است. عقیده براین است که کاهش سطح بهداشت عمومی با شیوع اپیدمی های سیاه زخم همراه است. مثلا" در فاصله سال های 1979 الی 1980 در خلال جنگ داخلی زیمبابوه بیش از 6000 مورد بیماری سیاه زخم گزارش شده است [1].