بررسی تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی یونجه های یک ساله دیپلوئید و تتراپلوئید با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

یونجه های یک ساله از خویشاوندان نزدیک یونجه زراعی بوده که به منظور تولید علوفه، حفاظت خاک، تناوب زراعی، تثبیت بیولوژیک ازت و کود سبز مورد استفاده قرار می گیرند. در این تحقیق تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای و روابط خویشاوندی 4 گونه یونجه یک ساله دیپلوئید (M. truncatula، M. rigidula، M. orbicularis و M. minima) و دو گونه یک ساله تتراپلوئید (.M. rugosa Desr و. M. scutellata Mill) مورد بررسی قرار گرفت. دی ان آی ژنومی استخراج شده از نمونه های گیاهی با 6 جفت آغازگر ریزماهواره تحت واکنش زنجیره ای پلیمراز قرار گرفته و محصولات آنها روی ژل پلی آکریل آمید واسرشته ساز الکتروفورز شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که مجموعا 25 آلل چند شکل در بین گونه های مورد مطالعه وجود داشت. میانگین تنوع ژنتیکی درون گونه ای از صفر در دو گونه M. rugosa و. M. scutellata Mill تا 114/0 در گونه M. minima متغیر بود. تنوع ژنتیکی کل به تنوع درون و بین گونه ای با استفاده از تجزیه واریانس مولکولی تفکیک گردید. بر اساس نتایج به دست آمده تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای در سطح احتمال 5 درصد معنی دار و میزان تنوع بین گونه ای به مراتب بیشتر از تنوع درون گونه ای بود. مقایسه فاصله دو به دوی گونه ها نشان داد که تفاوت معنی داری در بین تمام گونه های مورد بررسی وجود دارد. تجزیه خوشه ایبا استفاده از روش دورترین همسایه و تجزیه به مولفه های اصلی دو گونه تتراپلوئید M. rugosa و. M. scutellata Mill را در یک گروه قرار داد که نشان دهنده احتمال وجود جد مشترک برای این دو گونه می باشد. این دو گونه در تمام جایگاه ها به استثنای AFca16 دارای الگوی باندی مشابه بودند.گونه های دارای غلاف درشت و صاف دارای تنوع ژنتیک کمتری نسبت به گونه های غلاف ریز و خاردار بودند که احتمالا اندازه و خاردار بودن غلاف نقش مهمی در تکامل یونجه های یک ساله داشته است. این پژوهش نشان داد که نشانگرهای ریزماهواره در تعیین میزان تنوع ژنتیکی درون و بین گونه ای و روابط خویشاوندی و تکاملی گونه های یونجه کارایی بالایی دارند.