بررسی اثر هیپوگلیسمیک عصاره هیدروالکلی برگ گزنه (Urtica dioica) در موش های صحرائی سالم و دیابتیک

گزنه در طب سنتی ایران در درمان دیابت کاربرد داشته است. در این مطالعه اثر کاهندگی قند خون عصاره برگ گزنه در موش های صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.
موشهای صحرایی ویستار به دو دسته سالم و دیابتیک (با تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین) تقسیم و حیوانات هر دسته در دو گروه 5 تایی عصاره هیدروالکلی برگ گزنه را به صورت خوراکی و یا تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. قند خون حیوانات توسط گلوکومتر اندازه گیری شد.
تزریق داخل صفاقی و تجویز خوراکی عصاره هیدروالکلی گزنه اثرات هیپوگلیسیمیک بسیار خوبی را در حیوانات دیابتیک ایجاد نمود. برعکس در حیوانات سالم این گیاه نه تنها تاثیری بر روی قند خون ندارد بلکه در بعضی مقادیر بالا به صورت تزریقی در ساعات اولیه پس از تجویز باعث افزایش نسبی قند خون گردید. عصاره هیدروالکلی گزنه به صورت خوراکی با دوزهای 500 و 1000 میلیگرم بر کیلوگرم 24 ساعت بعد از القا دیابت به ترتیب موجب کاهش 20.8 و 23.7 درصدی در سطح گلوکز خون گردید. تزریق داخل صفاقی عصاره هیدروالکلی گزنه با دوزهای 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم 24 ساعت پس از القا هیپرگلیسمی توسط استرپتوزوتوسین به ترتیب باعث کاهش قند خون به میزان 33 و 44 درصد مقدار کنترل شد. این اثر کاهندگی تا 48 ساعت ادامه داشت.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که گزنه اثرات هیپوگلیسمی قابل ملاحظه ای را در موش های صحرایی دیابتیک با استرپتوزوتوسین، ایجاد می کند.