مطالعه واکنش های ناخواسته ناشی از استرپتوکیناز در بیماران با انفارکتوس حاد میوکاردیوم بستری شده در مرکز قلب و عروق شهید مدنی تبریز در سال های 1378 الی 1380

استرپتوکیناز پروتئینی است که بوسیله سلولهای استرپتوکوک بتا همولیتیک تولید می شود و فاقد فعالیت آنزیمی ذاتی می باشد. این دارو با تشکیل کمپلکس پایدار با پلاسمینوژن آن را به پلاسمین تبدیل می کند. پلاسمین تشکیل شده می تواند لخته های فیبرین را تجزیه کند. این دارو در درمان ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریوی، ترومبوزیس، آمبولی شریانی، انفارکتوس حاد میوکارد و انسداد کانول های شریانی - وریدی به کار می رود (4 و 5). عوارض جانبی عمده استرپتوکیناز واکنشهای آلرژیک شامل کهیر، خارش، سردرد، دردهای عضلانی، برافروختگی، تب، برونکواسپاسم، و واکنشهای آنافیلاکتیک می باشد. واکنشهای ناخواسته هماتولوژیکی به این دارو نیز عبارت از خونریزی سطحی یا داخلی، فشار خون ناپایدار، و آریتمی های قلبی است.
این مطالعه برای بررسی عوارض جانبی ناشی از استرپتوکیناز در افراد با انفارکتوس میوکارد طی سالهای 1378 الی 1380 طراحی گردید. به این منظور پرسشنامه ای در 3 برگ طراحی شد، و پرونده کلیه بیمارانی (332 بیمار) که در سالهای 1380-1378 استرپتوکیناز دریافت کرده اند انتخاب و با استفاده از اطلاعات مندرج در پرونده، پرسشنامه ها تکمیل گردید.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که از بین بیماران دریافت کننده استرپتوکیناز در مجموع سه سال 77.11% مرد و 22.9% زن می باشند که 18.97% مردان و 4.21% زنان در مجموع 23.19% بیماران دچار عارضه جانبی شده اند. درصد عارضه جانبی در سال 1378، 10.47% در سال 1379، 10.74% و در سال 1380، 50% می باشد. عوارض جانبی در سال 1380 بسیار بالاتر و طیف وسیع تری داشت. بیشترین نوع عوارض، واکنشهای آلرژیک بودند. استرپتوکیناز مورد استفاده در این سال ها با نام تجارتی Heberkinase محصول کشور کوبا بود.
این نتایج ضمن اینکه نشان دهنده میزان بالای تولید واکنش های ناخواسته توسط این دارو می باشد، بیانگر تفاوت و وجود ناخالصی های بیشتر احتمالی در بچ های مورد استفاده در سال 1380 در مقایسه با سالهای پیشین است.