تولید و نگهداری کشت سلولی گیاه

گیاه Digitalis nervosa از گیاهان جنس دیژیتال، تنها گونه بومی ایران از جنس Digitalis بوده و مهم ترین گلیکوزید قلبی آن لاناتوزید A می باشد. در این تحقیق، تولید و نگهداری کشت سلولی گیاه و بررسی تولید متابولیت های ثانویه آن انجام شده است.
دانه های گیاه توسط الکل اتیلیک 70درصد و هیپوکلریت سدیم 5 درصد استریل شد و دانه رست های استریل به دست آمده در شرایط آسپتیک به محیط کشت Murshige and Skoog (MS) با غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد، منتقل و تولید کالوس در سه منطقه جوانه انتهایی، هیپوکوتیل و ریشه چه بررسی شد. آزمون های مقدماتی شیمیایی و جداسازی و شناسایی گلیکوزیدهای قلبی به روش کروماتوگرافی لایه نازک در گیاه و کالوس انجام شد.
استفاده از هیپوکلریت سدیم 5 درصد نسبت به الکل اتیلیک 70 درصد، اثر مهاری کم تری روی قوه نامیه بذر داشت. بهترین محیط کشت برای تولید و نگهداری کالوس دارای تنظیم کننده رشد Kinetin(0.5mg/L)، 2،4-Dichloro phenoxy acetic acid(0.5 mg/L) و Naphthalene acetic acid NAA(1 mg/L) بوده است. بیش ترین درصد تولید کالوس، مربوط به منطقه ریشه چه دانه رست ها بود. نتایج آزمایش های مقدماتی تشخیص ساپونین ها، تانن ها فلاونوئیدها، استروئیدها و گلیکوزیدهای قلبی در گیاه و کالوس، مثبت مشاهده شد. در بررسی TLC ترکیبات گلیکوزیدی قلبی با Rf های متفاوت در کالوس های مختلف، مشاهده شد.
یکی از عوامل اصلی در تولید کالوس، نسبت تنظیم کننده های رشد اوکسین به سیتوکینین می باشد و این نسبت برای مناسب ترین محیط کشت، 3 به 1 بود. به نظر می رسد کشت کالوس گیاه D. nervosa توانایی تولید گلیکوزیدهای قلبی را دارا می باشد.