قلمروهای دفاعی بیرونی دولت

دولت ها همواره با دو نوع تهدید یا با دو مرکز تهدید روبرو می باشند: داخلی و خارجی. حکومت ها در برابر تهدیدات داخلی، از نیروهای سرکوب، پلیس، دادگاه های حقوقی و زندانها استفاده می کنند و در رویارویی با تهدیدات خارجی، از دستگاه دیپلماسی، تشکیلات جاسوسی و در نهایت از نیروهای نظامی به عنوان سپر دفاعی بهره می گیرند. واکنش بر ضد تهدیدات خارجی در سطح دولت، ملی بوده که به صورت متمرکز و کنترل شده انجام می پذیرد. در ابتدای قرن بیست و یکم و در آستانه هزاره سوم میلادی، باید بپذیریم که منشاء بسیاری از مسائل جهانی به تحولات استراتژی های نظامی وابسته و پیوسته است. ادبیات پایه ای سیاسی - نظامی در کشور ما، بویژه در سطح محیط های پژوهشی، گاهی فقیر و بیشتر ترجمه ای است. اصولا جغرافیدانان کشور ما، میل و رغبت چندانی برای ورود به مفاهیم و موضوعات دفاعی ندارند، که البته چرایی آن، خود می تواند موضوع پژوهش مستقلی باشد. براین اساس و به عنوان راهکاری برای پر کردن خلا استراتژی دفاعی دولتها، مقاله حاضر که در واقع بخش کوچکی از پژوهشی پایه ای تحت عنوان "روش شناخت مناطق استراتژیک" می باشد، تنظیم گردیده است. کوشش محوری این مقاله بر آن است که قلمروهای دفاعی دولتها را در محیط های بیرونی در چارچوبی واقعی و ملموس که منطبق با شرایط جمهوری اسلامی ایران باشد، طبقه بندی نماید.