بررسی اثرات آیوهگزول بر ترکیبات بیوشیمیایی اشک در نمونه حیوانی بزرگ

یکی از روش های تشخیصی کارآمد در بیماری های چشم و مجاری اشکی، استفاده از مواد حاجب و تصویربرداری از کیسه اشکی (Dacryocystography) می باشد. داکریوسیستوگرافی آسان، ارزان و تکنیک خاص پرتونگاری برای تعیین محل بیماری در دستگاه بینی- اشکی است. مواد حاجب گوناگونی برای داکریوسیستوگرافی استفاده می گردند. به طورکلی برای این عمل از مواد حاجب با اسمولاریتی پایین و نیز حداقل رقت آن ها استفاده می شود. تا کنون بر اساس بررسی های به عمل آمده، تاثیر مواد حاجب بر ترکیبات اشک دقیقا ارزیابی نگردیده است؛ لذا در این تحقیق سعی بر آن بوده تا جزئیات اثر آیوهگزول بر ترکیبات اشک مورد ارزیابی قرار گیرد.
تعداد 10 راس الاغ نر وماده سه تا پنج ساله انتخاب گردیدند. آزمودنی ها تحت داکریوسیستوگرافی با آیوهگزول قرار گرفتند. میزان پروتئین تام، لیزوزیم، سدیم و پتاسیم و الکتروفورز پروتئین های اشک قبل از عمل و در فاصله های زمانی 2 ساعت و 2 هفته پس از داکریوسیستوگرافی اندازه گیری و مورد ارزیابی واقع شدند. برای تعیین پروتئین تام نمونه ها از روش لوری (Lowry) استفاده گردید.
فعالیت آنزیم لیزوزیم با روش شوگار (Shugar) ارزیابی شد. یکی از دقیق ترین روش های اندازه گیری عناصر در بافت ها و ترشحات بدن حیوانات استفاده از طیف سنجی جذب اتمی است. در این تحقیق از روش جذب اتمی با شعله برای اندازه گیری مقدار سدیم و پتاسیم نمونه های اشک و به منظور نزدیک تر شدن به اجزای موثر بر افزایش یا کاهش پروتئین تام که به روش لوری مورد ارزیابی قرار گرفت، از الکتروفورز ژل سدیم دو دسیل سولفات پلی اگریل (SDS-PAGE) در شیب غلظت 20- 5 درصد استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق حاضر از روش های توصیفی و اندازه گیری مکرر استفاده شد.
نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار مقدار پروتئین تام 15/2± 88/5 میلی گرم در میلی لیتر قبل از تجویز آیوهگزول، 96/0± 10/4 پس از دو ساعت و 68/3± 36/7 پس از دو هفته می باشد که دارای اختلاف معنی داری نمی باشد. نتایج حاصل از اندازه گیری مقدار لیزوزیم اشک قبل از تجویز 88/170± 39/858 واحد در میلی گرم پروتئین اشک و پس از دو ساعت67/178± 19/1013 و پس از دو هفته50/360± 54/702 گردید که اختلاف معنی داری نداشتند. مقادیر سدیم اشک قبل از تجویز 44/725± 90/3084 و پس از دو ساعت 52/1372± 40/3508 و پس از دو هفته تجویز 88/2953± 20/8026 میکروگرم در میلی لیتر، و مقادیر پتاسیم اشک قبل از تجویز 55/52± 37/863 و پس از دو ساعت 81/46± 84/753 و پس از دو هفته 41/276± 20/1564 میکروگرم در میلی لیتر گردیدند که دارای اختلاف معنی داری می باشند. نتایج الکتروفورز پروتئین های اشک نشان داد، حداقل 10 باند پروتئینی قابل تشخیص می باشد. از نظر تعداد باند الکتروفورزی موجود در نمونه های زمان های صفر، دو ساعت و دو هفته پس از عمل، تفاوتی مشاهده نگردید.
با توجه به نتایج و معنی دار نشدن تغییرات پارامترها در غالب موارد، به نظر می رسد احتمالا آیوهگزول (مواد حاجب با پایه آبی) برای استفاده در داکریوسیستوگرافی منعی نداشته باشد و پرتونگار می تواند از آن برای تشخیص ضایعات مجرای اشکی و چشم استفاده نماید.