بررسی عوامل موثر اجتماعی و روانی در معتادان ندامتگاه شهرستان تبریز در سال 1375

اعتیاد یکی از بحران های امروزی جهان است. متاسفانه بعد از دهه 50 به علت افزایش حجم جمعیت کشورمان از یک طرف و بحران های اجتماعی حاصل از تنش ها از یک طرف دیگر باعث شده هم تعداد معتادان بیشتر شده و هم سن شروع و کیفیت جرم ناشی از اعتیاد آورها تغییرات غیرمنتظره ای در جامعه به وجود آورد. این تغییرات نگرانی خانواده ها و مسئولان جامعه را موجب گردیده است. لذا به منظور کمک در حل این معضل اجتماعی طرح تحقیقاتی تحت عنوان، بررسی جنبه های روانی و اجتماعی معتادان درندامتگاه شهرستان تبریز به اجرا درآمد.
جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه، مصاحبه و معاینه بالینی بود. و تعداد گروه شاهد مساوی تعداد مورد 200 نفر است که از مراجعه کنندگان معمولی بیمارستان های دانشگاه می باشند و تست آماری مورد استفاده (کای دو) است و سطح معنی دار P<0.05 تلقی شده است.
نشان می دهد از 200 نفر معتاد زندانی 61.5 درصد زیر 25 سالگی و 12 درصد زیر 18 سالگی است. در صورتی که قبل از دهه پنجاه 80 درصد معتادان بالای 40 سالگی بودند. از طرفی قبل از دهه پنجاه 80 درصد معتادان وابسته به تریاک و فقط 20 درصد معتاد به هروئین بودند در مطالعه حاضر 60 درصد معتاد به هروئین و 33 درصد معتاد به تریاک بوده است. هشتاد و دو درصد از 200 نفر معتاد اظهار داشتند انگیزه شروع در وهله کنجکاوی و در مراحل بعدی مشکلات روانی، فشارهای زندگی، بیکاری بوده است همچنین 27 درصد معتادان مورد مطالعه ما فاقد خانواده سالم بودند و یکی از ناهنجاری هائی که در بین معتادان و گروه شاهد معنی دار بود شیوع خودکشی در بین معتادان و گروه شاهد معنی دار بود. شیوع خودکشی در بین معتادان بود که 38 درصد آنها اقدام به خودکشی ناموفق داشتند.
در آزمون هوش نیز همبستگی واضحی بین اعتیاد و عقب ماندگی ذهنی مشاهده گردید که با معاینه بالینی همخوانی نداشته است. شاید دلیل آن وجود حالت تشویش، افسردگی و خماری معتادان بوده است. این بررسی نشان می دهد ریشه آسیب های اجتماعی مثل اعتیاد و... در بطن روابط خانوادگی و بسترهای نامناسب مانند دوست بد، محرومیت ها و عدم وجود سازگار های اجتماعی برای جوانان نهفته است.