مطالعه تنوع زیستی سوسمارهای استان قم

همه اشکال متنوع حیات که دنیای پیرامون ما را تشکیل می دهند ارزش خاص خود را دارند. اگر چه برخی از جانداران نسبت به جانداران دیگر پیش تر شناخته شده اند، لیکن از بین رفتن حتی یک موجود زنده وبه دنبال آن نقش اکولوژیکی گونه که ممکن است برای بشر ناشناخته باشد آثار نامطلوبی در تعادل طبیعت بر جای خواهد گذاشت. مهره داران کوچک جثه از جمله جوندگان و خزندگان جز این موجودات بحساب می آیند. کشور ایران در جنوب غرب آسیا با مناطق اکولوژیک ویژه و زیستگاه های متنوعی که دارد بیش از دویست گونه خزنده را در خود جا داده است که تنوع زیستی و ارزش های اکولوژیک آنها ناشناخته است. استان قم با مساحتی حدود 11238 کیلومتر مربع در ناحیه فلات مرکزی ایران واقع شده و به دلیل ویژگی های خاص ژئوگرافیکی و اقلیمی از تنوع زیستی چشمگیری برخوردار است. این پژوهش حاضر به منظور شناخت بیشتر شرایط زیستگاهی، بسترزیستی، عادات غذایی، وضعیت حفاظتی و تجزیه وتحلیل فون سوسماران استان قم از بهمن ماه سال1384 با دو روش پیمایشی و تله گذاری آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. نتایج حاصل نشان می دهد که 20 گونه سوسمار متعلق به 5 خانواده از 8 خانواده سوسمارهای ایران در منطقه زندگی می کند. علیرغم اینکه بیشتر وسعت استان در منطقه بیابانی ونیمه بیابانی قرار می گیرد اما به دلیل همجواری با دو رشته کوه زاگرس و البرز فون سوسمارهای آن به شدت تحت تاثیر این مناطق کوهستانی قرار می گیرد. بیشترین تعداد جنس و گونه مربوط به خانواده Agamidae است که شرایط آب وهوایی نسبتا گرم وخشک را ترجیح می دهند. بزمجه بیابانی از خانواده Varanidae، که گونه ای حفاظت شده و بزرگترین سوسمار موجود در ایران نیز محسوب می شود در منطقه وجود دارد. بررسی ها معلوم ساخته که سوسمارهای استان طیف وسیعی از زیستگاه ها را با بسترهای متفاوت اشغال می کنند. همچنین ارزش حفاظتی اکثر سوسمارهای استان ناشناخته است و با توجه گسترش و توسعه روز افزون فعالیت های انسانی نیاز به مطالعه و توجه بیشتری دارد