حقوق قراردادی و تدوین قواعد عرفی در رویه دیوان بین المللی دادگستری با تاکید بر قضیه نیکاراگوئه

جامعه بین المللی به دلیل فقدان یک قدرت برتر از دولتهای واجد حاکمیت، جامعه ای غیر نهادین است. بدین لحاظ حقوق بین الملل مشتمل بر قواعد و مقرراتی است که تابعان نظام بین المللی خود آن را ایجاد کرده و یا بر آن گردن نهاده اند. در این عرصه عرف و معاهده، فنون ساخت قواعد حقوقی هستند که با نظام بندی حقوق و تعهدات اعضای جامعه بین المللی، روابط میان آنان را رقم می زنند. منتهای مراتب این نکته را نباید از نظر دور داشت که قواعد عرفی به علت فارغ بودن از قالبهایی که از رهگذر نظام حقوقی صورت پردازی شده باشند، در بعد زمانی مقدم بر قواعد قراردادی بوده اند. با وجود این گسترش روابط بین المللی در سایه پیشرفت علم و تکنولوژی، عدم اقتران زمانی میان ضرورتهای اجتماعی و روند تکوین قواعد عرفی را به تصویر کشید و ضعف ناشی از کندی تثبیت این قواعد و صراحت نداشتن آن را مبرهن ساخت.