چارچوبی برای تدوین نقشه ی توسعه ی علمی کشور: رویکرد سیستمی

یکی از تحولات مهم در سه دهه ی گذشته در ایران، توسعه ی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در سطوح مختلف بوده است. اما به رغم نقاط قوت آموزش عالی کشور، فعالیت های آن براساس برنامه ای نظام مند با هدف توسعه ی علمی طراحی نشده است. بسیاری از صاحبنظران، توسعه ی علمی را از ارزشمندترین سرمایه ی هر کشوری می دانند و امروزه در سراسر جهان آن را عنصر اصلی فرایند توسعه برمی شمارند. اکنون نظام های نوین آموزش عالی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تاسیس شده و تاثیرات آن بر رشد اقتصادی و بهبود وضعیت جوامع مشهود و چشمگیر است. هدف این مقاله، ارائه ی چارچوبی برای تدوین نقشه ی توسعه ی علمی کشور است. این مطالعه، ابتدا با استفاده از رویکردی نظام مند نقش آموزش عالی در توسعه را ترسیم می کند. سپس با بررسی اجمال توسعه ی علمی در ایالات متحده، به تحلیل سه زیر سیستم اساسی و طراحی چارچوبی برای تدوین نقشه ی توسعه ی علمی در ایران می پردازد. با بهره گیری از رویکردی سیستمی، محقق بر این نکته تاکید دارد که سیاست گذاران در طراحی برنامه ی توسعه ی علمی کشور، توجه جامعی نسبت به زیر سیستم های بنیادین، آموزش عالی و اقتصادی معطوف دارند.