بررسی عادت استعمال دخانیات در زوج های نابارور در تهران

سیگار یکی از مهمترین عوامل آسیب رسان به سلامت عمومی است که با مکانیسم های متعددی سبب انواع بیماری ها از جمله اختلال در تولیدمثل و کاهش باروری می گردد؛ لذا به منظور بررسی اثر دخانیات در باروری و روش های درمان ناباروری، اولین اقدام بررسی وضعیت استعمال دخانیات در جامعه مورد نظر است. مطالعه حاضر با هدف بررسی چگونگی وضعیت استعمال دخانیات در افراد نابارور مراجعه کننده به مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا انجام شد.

این مطالعه به صورت مقطعی روی 342 زوج با شکایت ناباروری، مراجعه کننده به مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا تهران، انجام شد. توسط پرسشنامه اقتباس شده از پرسشنامه WHO با عنوان IUATLD، مشتمل بر سئوالاتی در مورد اطلاعات دموگرافیک، وضعیت استعمال دخانیات و میزان وابستگی به نیکوتین (بر حسب تست فاگرشتروم با نمره بندی 1 تا 10) بررسی انجام شد. اطلاعات حاصل با آزمونt و 2 مورد ارزیابی قرار گرفت. 05/0p< به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.

از 342 زوج مورد بررسی، 264 نفر (6/38%) تجربه مصرف دخانیات داشتند (6/12% خانمها و 4/59% آقایان). متوسط سن شروع مصرف در این افراد 8/5±1/20 سالگی بود. میزان شیوع مصرف مردان بیش از زنان بود (01/0p<). از کل نمونه های مورد بررسی 141 نفر (6/20%) سیگاری بودند که به ترتیب 12 نفر خانم (5/3%) و 129 نفر آقا (7/37%) را شامل می شد که شیوع سیگاری بودن در مردان بیشتر از زنان بود (01/0p<). از این افراد، 70 نفر (2/10%) بطور روزانه و 29 نفر (2/4%) گهگاه سیگار می کشیدند و 42 نفر (1/6%) سیگار خود را ترک کرده بودند. در این مطالعه نمره میزان وابستگی به نیکوتین براساس تست فاگرشتروم در گروه سیگاری 8/2±9/2 به دست آمد و مشخص شد که در بین افرادی که هنوز سیگار خود را ترک نکرده اند، 1/16% دارای وابستگی زیاد، 3/18% دارای وابستگی متوسط و 6/65% دارای وابستگی کم بودند.

با وجود شیوع 5/12% مصرف دخانیات در جامعه ایرانی، تفاوت معنی داری در شیوع مصرف دخانیات در جامعه مورد مطالعه نسبت به جامعه عادی مشاهده نشد. البته این امر قابل توجه بود که علی رغم خطرات بالقوه مصرف دخانیات بر باروری، هنوز 4/14% از نمونه های مورد بررسی به مصرف دخانیات ادامه می دادند. از آنجاییکه سیگار می تواند به عنوان یک عامل خطر ایجادکننده ناباروری و کاهش دهنده احتمال موفقیت درمان ناباروری مطرح باشد بررسی های تکمیلی بیشتری مورد نیاز است.