مقایسه دو نوع رادیوگرافی پانورامیک متداول و Digital Subtraction در تشخیص ضایعات شبیه سازی شده کندیل مندیبل

یکی از روش های مشاهده واضح تر تغییرات جزیی استخوانی استفاده از تکنیک Digital Subtraction Radiography (DSR) می باشد. باوجود تحقیقات بسیار در زمینه کاربرد DSR در دندانپزشکی مطالعات زیادی درباره استفاده از این روش برای بررسی تغییرات استخوانی سرکندیل مفصل گیجگاهی فکی انجام نشده است. هدف از این مطالعه مقایسه رادیوگرافی پانورامیک و رادیوگرافی Panoramic Digital Subtraction در تشخیص ضایعات شبیه سازی شده کندیل مندیبل بود.
این یک مطالعه بررسی فرآیند است که در آن دو عدد اسکال خشک انسان بدون هیچگونه ضایعه مشخص انتخاب شدند. دو نوع تغییرات افزایش و کاهش دانسیته استخوانی در سرکندیل این جمجمه ها مورد بررسی قرار گرفتند. افزایش دانسیته با اضافه کردن سه عدد Bone chip با سه سایز متفاوت (5/1- 1- 5/0 میلی متر) در دو موقعیت Antromedial و Superolateral سرکندیل و کاهش دانسیته استخوانی با ایجاد دو عدد Hole (سوراخ) 1 و 2 میلی متری در Antrocenral و Lateral pole کندیل انجام شد. رادیوگرافی های پانورامیک با و بدون حضور ضایعه تهیه شدند سپس دیجیتال شده و Digital subtraction بر روی آنها انجام گردید. 8 مشاهده گر 155 شکل بدست آمده از دو تکنیک را بررسی کرده و نظرات خود را در پرسشنامه تهیه شده وارد نمودند. این مطالعه از نوع بررسی فرآیند Process research می باشد. حساسیت، ویژگی، تکرارپذیری و توافق پاسخ ها توسط آزمون کاپا و جداول تقاطعی مناسب و بررسی ارتباط بین متغیرهای کیفی بوسیله آزمون های مجذور کای و یا آزمون دقیق فیشر انجام شد.
ویژگی دو روش پانورامیک و DSR برای تشخیص عدم وجود ضایعه به ترتیب 4/15% و 7/66 % بود و حساسیت در تشخیص ضایعات استیوفیتیک در دو روش پانورامیک و DSR به ترتیب 1/61% و 6/80% و در تشخیص ضایعات استیولیتیک 5/37% و 3/83% بود. بطور کلی در روش پانورامیک 9/41% و در روش DSR 6/82% تصاویر بطور صحیح تشخیص داده شدند که اختلاف بین دو روش بطور قابل ملاحظه ای معنی دار بود (0001/0>p). آزمون دقیق فیشر نشان داد که اختلاف دو روش در تشخیص ضایعات 1 و 2 میلی متری معنی دار (به ترتیب 023/0=p و 002/0=p) و در ضایعات 5/0 و 5/1 میلی متری معنی دار نبود. برتری روش DSR نسبت به روش پانورامیک در تشخیص درست وجود ضایعه در محل های lateral، central و medial معنی دار بود. متوسط مقدار Kappa در میان مشاهده گرها در روش پانورامیک برابر با 177/0 و در روش DSR برابر 693/0 بود. میزان توافق پاسخ های مرحله اول و دوم مشاهده برای هر مشاهده گر در روش پانورامیک برابر 45/0 و در روش DSR برابر 94/0 بدست آمد.
بر اساس یافته های مطالعه حاضر، Digital Subtraction Radiography بصورت معنی داری دارای قدرت تشخیصی بالاتری نسبت به رادیوگرافی پانورامیک در تعیین تغییرات استخوانی شبیه سازی شده سرکندیل (استیولیتیک و استیوفیتیک) می باشد.