مقایسه شیوه های مقابله با استرس در بیماران مبتلا به زخم معده و دوازدهه، سندرم روده تحریک پذیر و افراد عادی

ارتباط بیماری های گوارشی و استرس روانشناختی از سال ها پیش مورد توجه بوده است. در این میان دو بیماری زخم معده و دوازدهه و سندرم روده تحریک پذیر بیشتر مرتبط فرض شده اند. علل و عوامل فراوانی برای بیماری های مذکور عنوان شده است. استرس و مسایل روانشناختی در برخی منابع به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم مورد توجه قرار گرفته است. مطالعات اخیر نشان داده که ارزیابی افراد از حوادث استرس زا و پاسخ آنها به استرس به مراتب تاثیر گذارتر از خود استرس بر روی بیماری ها می باشد. هدف از این مطالعه تعیین و مقایسه شیوه های مقابله با استرس در بیماران مبتلا به این دو بیماری و افراد عادی می باشد.
این پژوهش تحلیلی (مورد شاهدی) بوده که در آن نمونه پژوهش عبارت بودند از؛ 41 نفر افراد مبتلا به اولسرپپتیک، 41 نفر افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر و 96 نفر افراد عادی همراه بیمار. پس از انتخاب افراد نمونه پرسشنامه شیوه مقابله ای کارور که مشتمل بر 28 سئوال بوده و 14 شیوه مقابله ای مختلف را اندازه می گرفت تکمیل می گردید. کلیه افراد نمونه های مختلف از میان مراجعین به کلینیک داخلی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در سال 1384 انتخاب گردیدند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارSPSS و آزمون های آماری مجذورکای، تحلیل واریانس و پس از تحلیل شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
این مطالعه نشان داد که بالاترین میانگین شیوه مقابله در هر دو جنس، مذهب گرایی و کمترین میانگین از آن مصرف مواد بوده است. یافته ها حاکی از آن بود که سه گروه در شیوه های مقابله ای عقب نشینی روانی، مقابله فعال، حمایت عاطفی، حمایت اجتماعی ابزاری، مثبت اندیشی برنامه ریزی و سرزنش خود به صورت معنی داری با هم تفاوت داشتند. بر اساس نتایج پژوهش سه گروه مختلف نمونه از سه نیمرخ مقابله ای متفاوت برخوردار می باشند.
نتایج نشان داد که افراد بیمار در مقایسه با افراد سالم از شیوه های مقابله ای منفی بیشتر استفاده می کنند و در مقابل استفاده از شیوه های مقابله ای مثبت یا کارآمد در افراد عادی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. بنابراین تلاش در جهت تغییر شیوه های ناکارآمد به شیوه های کارآمد می تواند در روش های کنترل بیماری مورد توجه قرار گیرد.