بررسی عوامل غذایی دریافتی مرتبط با کم خونی فقر آهن در بین زنان غیرباردار 15 تا 45 ساله زنجان

کم خونی تغذیه ای یکی از مشکلات بهداشت عمومی در سرتاسر جهان مخصوصا در کشورهای درحال توسعه می باشد. زنان به ویژه در سنین باروری جزو گروه های در معرض خطر می باشند. حدود یک سوم جمعیت جهان ازکم خونی رنج می برند که کمبودهای تغذیه ای مهم ترین علت این کم خونی ها به شمار می آید. حدود 350 میلیون زن و 50 درصد کودکان در کشورهای در حال توسعه کم خون هستند. این بیماری در کشور ما نیز شیوع نسبتا بالایی داشته و طبق آمار ارایه شده توسط دفتر بهبود تغذیه جامعه 50 درصد زنان 15 تا 49 ساله کشور به درجات مختلف کم خونی مبتلا بوده و 34 درصد آنان کمبود شدید آهن دارند. لذا با توجه به این تاکنون هیچ گونه بررسی در این مورد در زنجان انجام نشده بود، این بررسی با هدف تعیین میزان شیوع کم خونی در بین زنان 15 تا 45 ساله غیرباردار شهر زنجان و ارتباط آن با انرژی و برخی مواد مغذی دریافتی طراحی و اجرا گردید.
مطالعه از نوع مقطعی بود که تعداد 33 خوشه با استفاده از نقشه شهر و روش تصادفی انتخاب و از هر خوشه 10 نفر جمعا 330 نفر زنان 15 تا 45 ساله مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه عمومی، پرسش نامه 24 ساعت یادآمد خوراک و آزمایش نمونه های خون جمع آوری گردید. آزمایشات هموگلوبین، هماتوکریت، MCHC، آهن سرم، TIBC، اشباع ترانسفرین و فریتین انجام گردید و سپس میانگین آن ها تعیین و با استفاده از معیارهای تعیین شده میزان شیوع کم خونی ناشی از کمبود آهن براساس فراسنج های خونی اندازه-گیری شد و سپس با استفاده از آزمون 2χ، وابستگی بین فراسنج ها با انرژی، پروتئین، آهن و ویتامین C تعیین گردید.
شیوع کم خونی ناشی از فقرآهن براساس هماتوکریت 3/47% وMCHC 5/14% به دست آمد که هم بستگی معنی داری بین کلیه فراسنج ها با انرژی، پروتئین و ویتامین C دریافتی به جز هماتوکریت با پروتئین به دست آمد. در این مطالعه 5/11 درصد کم تر از مقادیر توصیه شده RDA دریافت انرژی داشتند. هم چنین 4/15 درصد کمبود دریافت پروتیئن و 5/31 درصد آنان کمبود دریافت ویتامین C بر اساس مقادیر توصیه شده داشتند.
شیوع کم خونی ناشی از فقرآهن در زنان مورد بررسی در حد متوسط به بالا بود با توجه به نقش پروتئین ها و ویتامین C در افزایش جذب آهن، آموزش تغذیه و تجویز مکمل آهن به این گروه توصیه می گردد.