بی ثباتی صادراتی و رشد کشاورزی: یک تجزیه و تحلیل هم انباشتگی سیستمی

از آنجایی که قسمت اعظم صادرات غیرنفتی کشورمان را محصولات کشاورزی و سنتی تشکیل می دهد و از طرف دیگر کوچک بودن و وابسته بودن اقتصاد ایران به درآمدهای صادراتی سبب می گردد در صورت مواجه شدن با شوک های غیرقابل انتظار، زودگذر، رقابت پذیری صنایع صادراتی کاهش یابد. برهمین اساس در این مقاله با پیروی از مدل فدر (1982) به بررسی اثر بی ثباتی درآمد صادراتی بر رشد کشاورزی در طی دوره زمانی 80- 1350 پرداخته شده است. تمایز عمده این مقاله را با سایر مطالعات را می توان در سه بعد ذکر کرد. اولا اغلب مطالعات به بررسی تاثیر رابطه بی ثباتی صادراتی بر رشد اقتصادی به صورت جمعی پرداخته اند ولی به لحاظ این که مدلسازی برروی متغیرهای جمعی می تواند به تورش جمعی سازی منجر شود و روابط صحیح شناسایی نشود، مطالعه حاضر این موضع را به صورت بخشی مورد مطالعه قرار داده است. ثانیا تقریبا در تمامی مطالعات قبلی چنین رابطه ای بر اساس داده های مقطعی صورت پذیرفته است. مشکل کار با این نوع از داده ها آن است که تنها یک تخمین متوسط از اثرات را میسر ساخته وهیج اطلاع بیشتری درباره کشور تحت بررسی ارائه نمی دهد به همین دلیل در این مقاله از داده های سری زمانی استفاده شده است. ثالثا برای اجتناب از رگرسیون ساختگی از رویکرد نوین اقتصادسنجی سری زمانی، هم انباشتگی جوهانسن (1988) استفاده شده است. نتایج حاکی از وجود یک رابطه بلندمدت منحصربه فرد میان متغیرهای الگوسازی شده است. به لحاظ این که در بلندمدت رشد تولید به عواملی نظیر جمعیت و بهبود تکنولوژی و نظایر بستگی دارد، اثر بی ثباتی صادراتی بر ارزش افزوده کشاورزی برون زا فرض شده و تنها درکوتاه مدت موثر خواهد بود که این اثر در این مقاله مثبت ارزیابی شده است.