عشق عفیف

شناخت و شناساندن اندیشه و بینش و گرایش عالمانی ربانی چون حضرت آیت الله العظمی بهجت1، دشوار است، اما تفسیر و تاویل عشق که مقوله ای شهودی است نه شنیدنی و شناختی، و مفهومی از سنخ مشاهده و تجربه است نه مشافهه، دشوارتر است؛ لکن بازشناسی و شناخت اجمالی با رهیافتی به کلام و کردار این بزرگمرد عرصه عشق و عرفان و فقیه به فناباریافته، می تواند تصور و تفسیر و تصدیق و تاویل جامع و کامل را - که بدون آفات نظری و آسیب های عملی «عشق» است - در ذهن و ضمیر و زبان ما و مناسبات گفتاری و رفتاری ما اصلاح و احیا کند تا عشق آسمانی و علوی، که زمینی و سفلی شد، در جایگاه اصلی و قرارگاه عرشی خویش قرار گیرد و از «شهوت» و تجاذب و التذاذهای فروکاسته غریزی و حیوانی متمایز گردد. به همین دلیل «تاویل عشق» را عنوان نوشته حاضر قرار دادیم تا عشق به معنای اصلی خویش ارجاع گردد. چه تاویل را به معنای ارجاع در محدوده «لفظ» یا مفهوم ذهنی، و چه ارجاع در محور مصداق خارجی معنای لفظ نه در مدار مفهوم ذهنی که در مرحله تطبیق معنا بر مصداق به کار می رود، و چه ارجاع در محور تحلیل و تعلیل یک جریان خارجی است که راز آن مستور می باشد و با ارجاع مزبور، رمز آن مشهود می گردد که در این قسم آنچه از حجاب به در آمد و معلوم شد، نه معنای لفظ است و نه مصداق آن، بلکه حکمت و سر شیء خارجی است؛ نظیر آنچه خضر7 برای موسی7 توضیح داد: «ذلک تاویل مالم تستطع علیه صبرا1و...»2 و مقصود ما از تاویل عشق در گفتار و کردار فقیه عارف و عارف فقیه مرحوم آیت الله العظمی بهجت1، همه معانی یاد شده به خصوص معنای سوم است که رمزگشایی از حقیقت عشق و بیان حکمت و اسرار عشق و حجاب زدایی از سیمای عشق است.