اثر زوال بذر بر سبز شدن گندم در واکنش به تنش های محیطی

سبز شدن محصولات زراعی تحت تاثیر عوامل محیطی نظیر آب، خاک، شوری، خشکی، عمق کاشت و کیفیت یا زوال بذر است. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر زوال بذر بر سبز شدن بذور گندم تحت تنش های محیطی شامل شوری (در دو سطح 7 و 14 دسی زیمنس بر متر)، خشکی (در دو سطح 5- و 10- بار)، عمق کاشت (7 و 12 سانتی متر؛ تنش فیزیکی) و شاهد انجام شد. برای ایجاد 5 کلاس مختلف زوال، بذور (رقم زاگرس) برای مدت صفر، 48، 72، 96 و 144 ساعت در دمای 43 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 100 درصد نگهداری شدند. سپس بذور فوق در 6 سطح شرایط محیطی ایجاد شده شامل شوری در 2 سطح متوسط (7 دسی زیمنس بر متر) و شدید (14 دسی زیمنس بر متر)، خشکی در 2 سطح متوسط (5- بار) و شدید (10- بار) و دو عمق کاشت متوسط (7 سانتی متر) و زیاد (12 سانتی متر) و تیمار شاهد در اعماق متوسط (7 سانتی متر) و زیاد (12 سانتی متر) در گلدان های پلاستیکی کاشته شدند. نتایج نشان داد که درصد و سرعت سبزشدن با افزایش دوره تسریع پیری به طور خطی در تمام شرایط محیطی کاهش یافت. شیب کاهش درصد سبزشدن برای تیمارهای شاهد، خشکی متوسط، خشکی شدید، عمق کاشت، شوری متوسط و شوری شدید به ترتیب 192/0، 304/0، 152/0، 296/0، 221/0 و 184/0 بود. درصد کاهش سبزشدن در تیمارهای زوال بذر 48، 72، 96، 144 ساعت نسبت به بذوری که زوال نیافته بودند، در شرایط محیطی شاهد به ترتیب 10/9، 68/5، 59/21 و 27/27 بود. اما درصد کاهش سبزشدن نسبت به بذور شاهد برای همین تیمارهای زوال بذر در شرایط تنش افزایش پیدا کرد. در مجموع با افزایش فشار محیطی و شدت تنش، بذوری با قدرت بالاتر و زوال کمتر بهتر سبز شدند و درصد و سرعت سبزشدن بیشتری داشتند.