جدال تعبد و تعقل در فهم شریعت

این مقاله پس از ارائه شرح حالی کوتاه از شیخ فضل الله نوری، به بررسی و نقد مهم ترین دیدگاه های او درباره حاکمیت در عصر غیبت و مولفه های نظام مشروطه پرداخته و به این نتیجه رسیده است که شیخ فضل الله به ولایت فقی هان در عرصه حکومت و سیاست، باوری نداشته و حکومت در عصر غیبت را از امور حسبیه شمرده که برقراری آن با حفظ ضوابط شرعی بر عهده مومنان است.
شیخ در تبیین ساختار چنین حکومتی، هیچ نظریه منسجم و روشنی ندارد. او بنیاد تمدن غرب را بر دنیا محوری و دوری از خدا و آخرت می دید و از این رو، به شکل مبالغه آمیز و بدون تفکیک سره از ناسره در دستاوردهای این تمدن، به نفی بیشتر آنها می پرداخت.