طرح یک گفت و گوی فلسفی: پرسش های مطهری و پاسخ های کانت

در تاریخ مواجهه و گفت‌وگوی فلسفه اسلامی با اندیشه‌های فلسفی غرب، یکی از تلاش‌های نخستین و بانفوذ در این عرصه، مساعی و اندیشه‌های انتقادی‌ فلسفی مرتضی مطهری بوده است. باید به این نکته اذعان داشت که یکی از نقاط مهم و چالش ‌برانگیز این گفت‌وگو، معرفت‌شناسی کانت بوده است. مطهری در آثار متعدد خود به دیدگاه‌های معرفت‌شناختی کانت پرداخته و پرسش‌ها و دشواری‌هایی را درباره آن مطرح ساخته است. این مقاله برآن است، پرسش‌ها را با نظم وترتیب خاصی در سه حوزه (راه حصول علم، حدود علم و ارزش علم) ارایه دهد و در قالب گفت‌وگویی فلسفی و به‌ شکل پرسش (از مطهری) و پاسخ (از کانت) مطرح سازد. گفتنی است که پرسش‌های مطهری به‌طور خلاصه، ولی واضح و آشکار بیان شده است و در صورت نیاز به ‌تفصیل، می‌توان آنها را در منبع مربوط جویا شد. پاسخ‌های مطرح شده از طرف کانت یا به مواضع صریح وی مربوط است، یا جزو لوازم و تفسیرهای خاص اندیشه‌های اوست. در برخی موارد نیز نکاتی از خارج بیان شده است، تا بر غنای گفت‌وگو افزوده شود. مولف امیدوار است که این گفت‌وگو از طرف اندیشوران و محققان ادامه یابد، تا از این طریق بر عمق وغنای تفکر فلسفی ایران معاصر افزوده شود.