بررسی امکان مدلسازی بار معلق رودخانه با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز زنجانرود)

یکی از مهم ترین مسائل در طراحی سازه های آبی، بررسی کیفیت آب، تعیین تاثیر مدیریت حوزه آبخیز وحفاظت زیستگاه ماهیان و تعیین میزان و حجم رسوبات معلق رودخانه ها است. برای برآورد بار معلق رودخانه ها، به طور معمول از دو روش تجربی و هیدرولوژیکی بهره گیری می شود؛ اما به دلیل بیشماری و ضرورت اصلاح روش های تجربی و نیز به علت برآورد نه چندان دقیق و نبود امکان بررسی تغییرات زمانی رسوبات حمل شده توسط جریان در روش های هیدرولوژیکی، امروزه بسیاری از پژوهشگران به روش های نوین مانند منطق فازی روی آورده اند. در این پژوهش که در حوزه آبخیز زنجانرود صورت گرفته است، ضمن برآورد رسوب معلق ایستگاه هیدرومتری سرچم با دو روش معمول هیدرولوژیکی USBR و FAO، با بهره گیری از مدل طراحی شده در محیط Visual Basic 6. 0 بر پایه اصول منطق فازی نیز میزان رسوب معلق ایستگاه یاد شده برآورد شده است. به منظور محاسبه میزان رسوبات حمل شده با بهره گیری از روش فازی، از فرآیند خوشه سازی فازی –C میانگین هدایت شده که در حقیقت فرآیندی برای شناخت الگوی واقعی مربوط به مشخصه های مختلف می باشد، بهره گیری شده است. نتایج بیانگر این می باشد که روش فازی، به علت شناخت دقیق تر الگوی انتقال رسوب به ویژه در شرایط سیلابی، نسبت به روش های USBR و FAO برآورد به نسبت دقیق تری از میزان رسوبات حمل شده ارائه نموده و با مقادیر دیده شده همخوانی بهتری داشته است. علاوه بر این در روش فازی، به دلیل وارد نمودن عامل زمان در محاسبات، امکان بررسی تغییرات زمانی میزان رسوبات حمل شده توسط جریان نیز فراهم شده است.