اثرات سیتوپاتولوژیک کرم هیدروکینون 2% بر سلولهای اپاندیم نخاع جنین خرگوش

داروها و عوامل شیمیایی مختلفی که در دوران بارداری توسط مادر مصرف می شوند ممکن است اثرات سوئی بر جنین ایجاد نمایند. از جمله حالاتی که مادران آبستن را وادار به استفاده از دارو می کند ظهور لکه های تیره در صورت است که باعث بدنما شدن چهره آنان می شود. عمومی ترین دارویی که برای رفع این لکه ها استفاده می شود اشکال مختلف دارویی هیدروکینون است. در مطالعه حاضر، اثرات سیتوپاتولوژیک کرم هیدروکینون 2% بر سلولهای اپاندیم نخاع جنین خرگوش مورد بررسی قرار گرفته است. 40 راس خرگوش (32 راس ماده و 8 راس نر) از نژاد آلبینو بطور تصادفی انتخاب شدند. پس از سازش با محیط جدید، جفت گیری انجام شد و خرگوش های ماده باردار بطور تصادفی به 4 گروه تقسیم شدند: گروه اول (کنترل) هیچ دارویی دریافت ننمود. گروه دوم در دوره قبل از تمایز جنین داروی هیدروکینون 2% را به صورت کرم بر روی پوست ناحیه پشت به مساحتی معادل ناحیه صورت و گردن، در دو نوبت روزانه (صبح و غروب) دریافت داشت. گروه سوم در دوره رویانی یا دوره اندام زایی، و گروه چهارم در دوره جنینی (فتال) دارو را دریافت نمودند. بلافاصله بعد از تولد نوزادان توسط تیوپنتال سدیم بیهوش شدند. پس از تشریح، نمونه برداری نخاع از فاصله آخرین مهره سینه ای و دومین مهره کمری انجام گرفت. پس از ثبوت نمونه ها در محلول فرمالین 10% و پاساژ معمول بافتی و قالب گیری در پارافین، برشهایی به ضخامت 5-3 میکرومتر داده شد و توسط H&E رنگ آمیزی گردید. سپس سلولهای اپاندیمال کانال مرکزی نخاع از نظر مورفولوژی و نیز آرایش سلولی در گروه های چهارگانه با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه دوم از نظر نظم سلولها، نسبت هسته به سیتوپلاسم و دانسیته هسته تغییر قابل ملاحظه ای را نسبت به گروه شاهد نشان نداد اما در گروه سوم و چهارم بهم خوردگی نظم سلولها، پیکنوزه شدن بسیاری از هسته ها و بروز روند آپوتوز مشاهده شد. اثرات بارز هیدروکینون بر مورفولوژی سلول اپاندیم احتمال اثرات سوء آن بر عملکرد سلولهای مذکور، تولید و جذب مایع CSF و عملکرد دستگاه عصبی مرکزی را مطرح می سازد لذا در تجویز این دارو در دوره حاملگی بایستی احتیاط بیشتری شود.