پایش شیوع گواتر و میزان ید ادرار در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان سیستان و بلوچستان

کمبود ید و اختلالات ناشی از آن طی قرنها یکی از شایعترین بیماری ها در نقاط مختلف دنیا بوده است. گواتر به عنوان مشخص ترین نشانه کمبود ید در بسیاری از نقاط ایران به صورت آندمیک و هیپرآندمیک وجود دارد. برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1378 به مرحله اجراء درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375 این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان سیستان و بلوچستان انجام شد. طی یک بررسی توصیفی مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 2500 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، سنجش TSH، T4، T3 سرم به روش رادیوایمنواسی و جذب (T3RU) T3 و نمونه ادرار برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین TSH، T4، T3 سرم بترتیب: 2.0±1.8? Iu/ml، 172±60 ng/dl، 9.0±5?g/dl بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. 2 نفر T4 بالاتر از 12.5?g/dl داشتند. TSH بالاتر از 5? Iu/ml در 5 نفر مشاهده شد. میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه 23? g/dl بوده که در 90% موارد بیشتر از 10? g/dl بود. ید ادرار کمتر از 5? g/dl در 4% موارد وجود داشت. درصد کلی گواتر در استان 23% بوده که بترتیب در دختران و پسران 24% و 23% بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک یددار استفاده کرده اند، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان سیستان و بلوچستان به حد مطلوب سازمان بهداشت جهانی رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 23% از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، این استان از نظر گواتر در سال 1375 آندمیک محسوب می شود.