طبقه بندی و رتبه بندی توانمندی های تخصصی دانش آموختگان مهندسی صنایع کشور با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP

مجموعه آموزشی مهندسی صنایع، در اواخر قرن 19 در پ ی گسترش نیاز به روش ها و ابزارهای سیستمات یک در تصمیم گیری و مدیریت بنگاه های تجاری و تولیدی که مشخصه های اصلی محیط های مدیریتی در آن زمان سرعت، رقابت، کیفیت و هزینه بود، شکل گرفت. توجه اصل ی در آموزش و پژوهش مهندسی صنایع متاثر از سطح پیچیدگی و اندازه سازمان در بنگاه هایی که با ابعاد چند ملیتی طراحی شده بودند، معطوف به توسعه نگرش سیستمی و فرآیند علمی برای تجزیه وتحلیل گزینه های ممکن تصمیم، و همچنین ارزیابی و انتخاب بهینه آن ها تحت شرایط متفاوت قطعی و احتمالی گردید.
این ضرورت به طور تدریجی تلفیق متنوعی از علوم ریاضیات، آمار و احتمال، علوم مدیریت و اقتصاد، مبانی مهندسی و علوم سیستم را به عنوان زیرساخت مهندسی صنایع قرار داد و به همین واسطه دروس متنوعی در بسته آموزشی مهندسی صنایع وارد شد. این مجموعه تاکنون متناسب با تغییرات محیطی مورد اصلاحات مستمری نیز واقع شده است.
هدف اصلی تحقیق حاضر، ارائه یک مدل تلفیقی همگن برای طبقه بندی توانایی های دانش آموختگان رشته مهندسی صنایع در بازارهای کار کشور بر اساس شناخت علمی و سیستماتیک از محتوای آموزشی فعلی این رشته در دانشگاه های کشور می باشد که به تبع آن، مطالعه و انجام اصلاحات یکپارچه مورد نیاز در محتوا و جهت گیری های آموزشی مجموعه متناسب با شرایط فعلی فضاهای مدیریتی و تصمیم گیری فراهم گردد.
در این مقاله ابتدا، با مروری بر سیر تحولات و تکامل رشته مهندسی صنایع، محتوای آموزشی این رشته در مقطع کارشناسی به صورت یک مدل طبقه بندی همگن ارائه شده و سپس بر اساس آن، توانایی های تخصصی مورد انتظار از مهندسی صنایع استخراج گردیده است. سطح توانمندی دانش آموخته در هر زمینه تخصصی، در قالب سه مولفه اساسی مدل شامل؛ دانش، بینش و مهارت دانش آموخته، مورد توجه واقع شده است.
مدل ارائه شده، توانمندی اصلی یک مهندس صنایع را نسبت به سایر مهندسان در حوزه کاربرد نگرش سیستمی جهت حل مسائل سازمان که مشتمل بر توانمندی های «تحلیل، طراحی و تصمیم گیری، برنامه ریزی و کنترل» می باشد، طبقه بندی نموده است.
سطح اطمینان ساختار و محتوای مدل ارائه شده به استناد نظر خبرگان دانشگاهی کشور در زمینه مهندسی صنایع 95% می باشد.
بر این اساس و به کمک یک تحلیل سلسله مراتبی نشان داده شده است که، در حوزه توانمندی های تخصصی مهندس صنایع، توانمندی های؛ تحلیل، طراحی و تصمیم گیری از اهمیت بیشتری نسبت به توانمندی های؛ برنامه ریزی و کنترل برخوردارند.