تجزیه و تحلیل واحد درسی «مبانی اندیشه های سیاسی در اسلام» (یکی از درس های اصلی دوره کارشناسی رشته علوم سیاسی در دانشگاه های ایران)

درس «مبانی اندیشه های سیاسی در اسلام» به ارزش 2 واحد، جزء دروس اصلی در مجموعه واحد های دوره کارشناسی رشته علوم سیاسی در دانشگاه های ایران می باشد. محورهای اصلی این درس، بر اساس سر فصل مصوب سیصد و بیست و پنجمین جلسه شورای عالی برنامه ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مورخ 1/7/1375، عبارت اند از: «بخش اول: مبانی اندیشه های سیاسی در قرآن؛ آیات الاحکام سیاسی»، «بخش دوم: مبانی اندیشه های سیاسی در حدیث و سیره» و «بخش سوم: قواعد فقه سیاسی». از آنجا که سرفصل های دروس عمدتا بعد از انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها و در فضایی ملتهب تنظیم شده، نقد و بررسی این واحد درسی و روزآمد ساختن آن ضرورت می یابد.سوال اصلی این است که: آیا سرفصل تنظیم شده، پاسخ گوی نیازهای فکری دانشجویان در ارتباط با حوزه دینی در این برهه تاریخی(به وی‍‍ژه دهه سوم بعد از انقلاب ایران و عصر جهانی شدن) می باشد؟ در صورت پاسخ منفی، چه سر فصلی برای شرایط کنونی مناسب است؟ روش پژوهش: برای یافتن پاسخ معتبر و قابل قبول، از روش های بررسی محتوایی متون مرتبط، تحلیل منطقی- عقلانی، تطبیق و مقایسه، نیاز سنجی و نیز بهره گیری از تجارب متخصصان و کارشناسان این حوزه درسی(به شیوه دلفی) استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی منطقی و تجارب مدرسان این واحد درسی، بیانگر آن است که با توجه به موارد زیر باید در سرفصل درس تجدید نظر صورت گیرد: 1. تجربه 30 ساله حکومت اسلامی در ایران؛ 2. یافته های دانش و روش هرمنوتیک؛ 3.وجود سنت های فکری دینی متفاوت؛ 4. جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات؛ 5. ظهور نسل جدید نقاد و نسبتا آگاه از تحولات فکری و واقعی دنیای معاصر. این تجدید نظر در سر فصل، عمدتا، شامل محورهای زیر می باشد: - تاثیر دانش هرمنوتیک و دیگر سنت های شناخت شناسی بر اندیشه سیاسی اسلامی؛ - قرائت واحد یا قرائت های مختلف از دین؛ - کاربرد عقل در فهم منابع و متون معتبر دینی (عقل مقید و عقل آزاد) و نتایج آن در اندیشه سیاسی اسلامی؛ - رویکرد های دینی(سنت گرایی دینی و روشنفکری دینی) و نسبت آنها با اندیشه سیاسی اسلامی؛ - رابطه دین و سیاست (نگرش حداکثری و نگرش حداقلی به دین).