دین و استقلال اخلاق در دیدگاه کانت

در این نوشتار رابطه دین و اخلاق از دیدگاه کانت، یکی از بزرگترین متفکران مغرب زمین، بحث و بررسی میشود. مکتب اخلاقی کانت که یک مکتب وظیفهگرایانه است، بر آن است که عقل عملی با ارائه معیارهایی میتواند خوبی و بدی تمامی اعمال را مشخص کند. او اوامر عقل را به دو دسته شرطی و مطلق تقسیم میکند و اوامر مطلق که تنها اوامر اخلاقی است، از طریق فرمولها و صورتبندی های قانون کلی، قانون کلی طبیعت، غایت فی نفسه بودن انسان، خودمختاری اراده و کشور غایات، قابل تشخیص است. در بحث ارتباط دین و اخلاق، صورتبندی خودمختاری اراده از ارزش فوق العاده ای برخوردار است.
این صورتبندی بر آن است که چنان عمل کن که اراده بتواند در عین حال به واسطه دستور اراده خود را واضع قانون عام لحاظ کند. از این رو، به نظر کانت، هر قانونی که از طریق اراده بشری نباشد، غیراخلاقی است. بنابراین، به نظر او، اخلاق مستقل از دین است و اوامر خداوند با خودمختاری انسان منافات دارد. او همچنین از طریق اخلاق، خدا و جاودانگی نفس را اثبات میکند. بنابراین، اخلاق سرانجام به دین می انجامد. بررسی اشکالات دیدگاه کانت در این زمینه موضوع این مقاله است.