بررسی نقش عوامل توپوگرافی و اقلیم در پراکنش پوشش گیاهی مراتع مشجر ارسنجان

از توان اکولوژیکی مراتع مشجر زیرحوزه بناب ارسنجان، که نماینده بخشی از اکوسیستم زاگرس جنوبی است، علیرغم دارا بودن تنوع زیاد اکولوژیکی و فلوریستیکی، به طور صحیح استفاده نمی شود. از آنجا که مدیریت صحیح و بهره برداری پایدار در هر اکوسیستم مستلزم درک اتفاقاتی است که در آن واقع می شود، آگاهی از روابط بین جوامع گیاهی با عوامل محیطی، به منظور اعمال مدیریت منطبق با شرایط اکولوژیک، در این تحقیق مد نظر بوده است. پس از بررسی فلور منطقه، مطالعه پوشش گیاهی با نمونه برداری در توده های معرف به روش سیستماتیک - تصادفی، در 52 قطعه نمونه، صورت پذیرفت. اقلیم منطقه به روش آمبرژه تعیین شد. طبقه بندی پوشش گیاهی با استفاده از آنالیز خوشه ای(CA) و رسته بندی پوشش گیاهی با استفاده از آنالیز مؤلفه های اصلی (PCA) و آنالیز تطابق کانونیک (CCA) صورت پذیرفت. نتایج حاصل از مطالعه اقلیم، سه طبقه اقلیمی نیمه خشک سرد، نیمه خشک خیلی سرد و نیمه مرطوب خیلی سرد را نشان داد. آنالیز خوشه ایاجتماعات بنه – بادام، استپی ها و چتریان بزرگ را در منطقه تفکیک کرد. نتایج حاصل از آنالیز PCA، نشان داد بیشترین پراکنش گونه ها در امتداد محور اول است. نتایج حاصل از آنالیز CCA بیانگر آنست که انتشار گونه های مرتعی با ارزشی چون Ferula ovina، Prangos ferulaceae وBromus tomentellus در مراتع کوهستانی مرتفع متاثر از عامل ارتفاع از سطح دریا می باشد. تلفیق نتایج حاصل از روش های آنالیز پوشش گیاهی با عامل اقلیم نشان داد ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی با تاثیر بر میزان دما و رطوبت، عامل عمده کنترل پراکنش گونه های گیاهی هستند. با اذعان براینکه نتایج حاصل از این مطالعه، مبین اثرات عوامل محیطی بر کنترل و پراکنش گونه های گیاهی است، لیکن اثرات نامطلوب فعالیتهای انسان بر مدیریت پایدار مراتع منطقه انکار ناپذیر است.