تغییر رطوبت خاک در ناحیه ریشه گیاه آتریپلکس کانسنس

خشک سالی های متعدد، مدیریت نامناسب چرای دام و بهره برداری غیر اصولی از مراتع کشور موجب از بین رفتن و یا تخریب پوشش گیاهی شده است. در حال حاضر از گیاهان بوته ای متعددی خصوصا از جنس آتریپلکس (اسفناج وحشی) جهت اصلاح و ایجاد پوشش مصنوعی این مناطق استفاده می شود به نحوی که امروزه سطح وسیعی از مراتع خشک توسط گونه آتریپلکس کانسنس بوته کاری شده لکن تاکنون مطالعه خاصی در ارتباط با مسائل اکوهیدرولوژی آن صورت نگرفته است. از آنجائی که بررسی نحوه توزیع رطوبت در اطراف ریشه گیاهان مذکور نقش اساسی در مدیریت صحیح این گونه مراتع دارد، از این رو، تحقیق حاضر به منظور مطالعه توزیع رطوبت در اطراف ریشه سه گیاه آتریپلکس کانسنس در منطقه خشک غرب بیرجند انجام پذیرفت. در همین راستا، در ابتدا سه بوته مشابه انتخاب و پس از آبیاری کامل ناحیه کشت گیاه مبادرت به حفر پروفیل پس از گذشت دو روز تا فاصله 180 سانتی متر در طرفین گیاه و تا عمق یک متر شد. برای تعیین رطوبت خاک در اطراف ریشه هر گیاه نمونه گیری در 10 عمق با فاصله مساوی انجام شد و 21 نمونه در هر عمق در امتداد پروفیل در فواصل 0 (پای گیاه)، 10، 20، 30، 40، 50، 75، 100، 125، 150 و 180 سانتی متر از گیاه و در طرفین گیاه برداشت و برای اندازه گیری رطوبت حجمی خاک به روش وزنی استفاده شد. سپس مقایسه میانگین درصد رطوبت حجمی فواصل و عمق های مختلف با استفاده از نرم افزار SPSS11.5 انجام شد. نتایج مقایسه فاصله ها در اعماق مختلف نشان داد که رطوبت حجمی در محدوده گیاه به واسطه پتانسیل جذب موجود بیش تر بوده و با دور شدن از گیاه به طور شعاعی کاهش یافته است. مقایسه رطوبت در عمق های مختلف در هر فاصله نیز نشان داد که در تمام فاصله ها میزان رطوبت موجود در عمق 20 تا 30 سانتی متری به دلیل عدم تاثیر تبخیر از سطح خاک و همچنین توزیع حداکثر ریشه، حداکثر بوده و حداقل آن در عمق 60 تا 100 سانتی متر به دلیل جذب آب توسط گیاه و عدم کفایت آب برای نفوذ تا عمق مذکور بوده است.