رابطه دین و دولت در اندیشه کانت؛ نقد و بررسی

بحث از رابطه دین و دولت یکی از مهم ترین مباحث عصر مدرنیته می باشد که نتیجه آن نقش مهمی در تحولات سیاسی این دوره داشته است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی به بررسی این موضوع در اندیشه کانت می پردازد.
کانت دین را دارای دو قسم ظاهری و باطنی می داند و نتیجه می گیرد که فقط یک دین حقیقیوجود دارد و آن هم دین باطنی است. در دستگاه فلسفی ایشان، دین عقلانی و سیاست به گونه ای به هم تنیده شده اند که جداسازی آنها مستلزم به هم ریختن دستگاه فلسفی اوست؛ زیرا از ویژگی این دین کلیت و استثناناپذیری آن می باشد، اما مشکل در اینجاست که چنین دینی محصول عقل بشراست، نه وحی الهی. کانت معتقد است که نهاد دین و سیاست مستقل از هم هستند؛ زیرا نهاد دین سخنگوی دین تاریخی است که بی نصیب از حقیقت می باشد.