بررسی تاثیر روش محاسبه، طول دوره حداکثر نیاز آبی و سطوح احتمال در برآورد بهینه آب مورد نیاز گیاه (مطالعه موردی منطقه همدان)

پژوهش های اخیر نشان می دهد در صورتی که از مقادیر میانگین تبخیر و تعرق مرجع (ETo) جهت تامین نیاز آبی گیاه استفاده شود، نیاز آبی واقعی گیاه تامین نخواهد شد که در این شرایط ممکن است گیاه با تنش آبی روبرو شده و یا بیش از نیاز آب دریافت کند. با توجه به تاثیر روش محاسبه تبخیر و تعرق، دور آبیاری و سطح احتمال وقوع بر نیاز آبی گیاه، محاسبه دقیق تاثیر عوامل بالا به عنوان یک موضوع پژوهشی، ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش با استفاده از آمار و اطلاعات ایستگاه سینوپتیک نوژه همدان مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع برای هر روز ژولینوسی از سال در طول دوره آماری (2006-1977) با 5 روش بلانی- کریدل، پنمن (1963)، پنمن- فائو- 24، پنمن- مانتیث و فائو- پنمن- مانتیث محاسبه شد. سپس با به کارگیری ضریب گیاهی گندم برای منطقه مورد نظر مقادیر ETc محصول گندم در طول دوره رشد به منظور بررسی اثر روش های بالا در میزان آب مورد نیاز گیاهان محاسبه گردید. در این رابطه تاریخ شروع و خاتمه دوره های حداکثر نیاز آبی گیاه با استفاده از روش میانگین متحرک استخراج و منحنی های میانگین تبخیر و تعرق روزانه برای دوره های 1 تا 30 روزه حداکثر نیاز آبی با احتمال وقوع های متفاوت با توجه به تاریخ به دست آمده ترسیم گردید. نتایج به دست آمده از منحنی های استخراج شده نشان داد در صورتی که طراحی سیستم آبیاری بر اساس میانگین ETc گندم (طول دوره 7 روزه) با احتمال وقوع 50 درصد و با روش های بلانی-کریدل، فائو- پنمن- مانتیث، پنمن (1963)، پنمن- فائو- 24 و پنمن- مانتیث صورت پذیرد، ظرفیت سیستم جهت تامین آب به ترتیب برای روش های بالا حدود 12، 10، 18، 14 و 15 درصد کمتر از حالتی خواهد بود که احتمال وقوع 75 درصد اعمال شده است. تجزیه و تحلیل مقادیر نیاز آبی گیاه در سطوح احتمالاتی بیشتر از 50 درصد نیز بیانگر این است که با افزایش دوره های حداکثر نیاز آبی، مقدار میانگین نیاز آبی روزانه کاهش می یابد. هم چنین برای یک دوره خاص با افزایش سطح احتمالاتی، میزان میانگین نیاز آبی روزانه گیاه نیز افزایش پیدا می کند.